Szara strefa 2024
Data publikacji: 04/2024
Tematyka: Ekonomia | Gospodarka i rynek pracy
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport „Szara Strefa 2024” opracowany przez Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych analizuje zjawisko szarej strefy w Polsce, podkreślając jego wieloaspektowy charakter. Zawiera definicje oraz szacunkowe rozmiary szarej strefy, wskazując na jej wpływ na różne sektory gospodarki, w tym rynek napojów spirytusowych i wyrobów tytoniowych. Dokument zwraca uwagę na rosnące znaczenie płatności bezgotówkowych jako narzędzia w walce z nielegalnymi praktykami, co przyczynia się do ograniczenia obrotu w szarej strefie.
W raporcie omówiono również skuteczność działań instytucji rządowych i samorządowych w zwalczaniu nielegalnego wydobywania kopalin, wskazując na ich niskie zaangażowanie i słabą efektywność. Wskazano, że rzeczywiste rozmiary nielegalnych eksploatacji mogą być znacznie większe niż oficjalne dane. Dodatkowo, raport podkreśla znaczenie edukacji i dostępu do nowoczesnych form płatności, które mogą przyczynić się do zmniejszenia szarej strefy.
Całość dokumentu stanowi istotny wkład w zrozumienie problematyki szarej strefy w Polsce oraz wskazuje na potrzebę dalszych działań w celu jej ograniczenia.
Wnioski
Wnioski
1. Szara strefa w Polsce, obejmująca nielegalne działalności gospodarcze, ma znaczący wpływ na dochody budżetowe, w szczególności poprzez zmniejszenie wpływów z podatków, co jest szczególnie widoczne w przemyśle spirytusowym i tytoniowym. Wzrost nielegalnej sprzedaży tych produktów prowadzi do istotnych strat finansowych dla państwa.
2. Wzrost obrotu bezgotówkowego w Polsce, który nastąpił w latach 2009-2021, jest wynikiem zmiany postaw społeczeństwa wobec usług bankowych oraz rosnącego zaufania do transakcji elektronicznych. Zmniejszenie liczby osób bez rachunków bankowych z 22% do 11% wskazuje na postępującą integrację społeczeństwa z nowoczesnymi formami płatności.
3. Nielegalne wydobywanie kopalin w Polsce jest zjawiskiem, które wymaga dalszych badań, ponieważ istnieją wątpliwości co do rzeczywistych rozmiarów tego procederu. Niska skuteczność instytucji odpowiedzialnych za jego zwalczanie sugeruje, że rzeczywiste dane mogą być znacznie wyższe niż te przedstawiane w oficjalnych raportach.
4. Wprowadzenie innowacyjnych funkcji w obszarze technologii płatniczych sprzyja rozwojowi obrotu bezgotówkowego, co może przyczynić się do dalszego ograniczenia szarej strefy. Postęp technologiczny staje się kluczowym czynnikiem w walce z nielegalnymi praktykami gospodarczymi.
5. Prognozy dotyczące korzyści płynących z obrotu bezgotówkowego wskazują na potencjalny wzrost PKB o średnio 0,19% rocznie oraz wzrost wynagrodzeń o 0,16% w latach 2020-2032. Dodatkowo, przewiduje się utworzenie około 45 tysięcy nowych miejsc pracy w miastach, co podkreśla pozytywny wpływ na rynek pracy.
6. Sprowadzanie wyrobów tytoniowych z krajów nienależących do Unii Europejskiej stanowi poważny problem dla polskiego rynku, ze względu na znacznie niższe ceny w tych krajach. Wysoka marża przestępców oraz niska wykrywalność tego procederu wskazują na potrzebę zaostrzenia przepisów oraz skuteczniejszego egzekwowania prawa w celu ochrony legalnego rynku.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmocnienie działań kontrolnych i legislacyjnych w zakresie zwalczania nielegalnego wydobywania kopalin, poprzez zwiększenie liczby inspekcji oraz wprowadzenie surowszych kar dla przedsiębiorstw angażujących się w nielegalne praktyki. Należy również rozważyć wprowadzenie systemu monitorowania lokalizacji odkrywek, aby skuteczniej identyfikować i eliminować nielegalne źródła surowców.
2. Promowanie obrotu bezgotówkowego jako narzędzia do ograniczenia szarej strefy, poprzez edukację społeczeństwa na temat korzyści płynących z korzystania z usług bankowych. Warto zainwestować w kampanie informacyjne, które zwiększą zaufanie obywateli do systemu finansowego oraz zachęcą do rezygnacji z transakcji gotówkowych.
3. Wspieranie innowacji technologicznych w sektorze finansowym, które mogą ułatwić identyfikację i eliminację nielegalnych praktyk. Należy zachęcać do rozwoju aplikacji i platform, które umożliwiają transparentne transakcje oraz monitorowanie przepływów finansowych, co przyczyni się do zmniejszenia skali szarej strefy.
4. Zwiększenie współpracy między instytucjami rządowymi, samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi w celu skuteczniejszego zwalczania szarej strefy. Tworzenie międzysektorowych grup roboczych, które będą wymieniać się informacjami i doświadczeniami, może przyczynić się do lepszego zrozumienia problemu oraz wypracowania wspólnych strategii działania.
5. Wprowadzenie programów wsparcia dla przedsiębiorstw, które decydują się na legalizację swojej działalności. Należy stworzyć zachęty finansowe oraz doradcze, które pomogą firmom w przejściu z szarej strefy do legalnego obrotu, co przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności rynku.
6. Regularne przeprowadzanie badań i analiz dotyczących szarej strefy, aby monitorować jej rozwój oraz skutki dla gospodarki. Utrzymanie aktualnych danych pozwoli na lepsze dostosowanie polityki gospodarczej i regulacyjnej do zmieniających się warunków rynkowych oraz skuteczniejsze przeciwdziałanie nielegalnym praktykom.