Wstępny raport zespołu ds. sytuacji na rzece Odrze
Autor: Frank Bold
Data publikacji: 07/2023
Tematyka: Infrastruktura
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument stanowi analizę projektu ustawy o rewitalizacji Odry, opracowaną przez Fundację Greenmind, Fundację Frank Bold, Fundację Greenpeace Polska oraz Koalicję Ratujmy Rzeki. Autorzy podkreślają, że projekt nie spełnia kluczowych wymogów dotyczących ochrony rzeki przed katastrofami, takimi jak ta z lata 2022 roku. W szczególności krytykują działania związane z budową przepławek dla ryb, które nie przywracają naturalnych cech rzeki, a jedynie łagodzą skutki istniejących budowli piętrzących.
Analiza wskazuje, że projekt ustawy nie uwzględnia wielu istotnych aspektów, które są niezbędne do zapobiegania przyszłym katastrofom. W szczególności brakuje w nim rekomendacji dotyczących systematycznego monitorowania jakości wód oraz skutków zanieczyszczeń. Autorzy postulują, aby projekt został całkowicie odrzucony lub przynajmniej znacząco uzupełniony, z udziałem ekspertów i społeczności lokalnych.
W kontekście inwestycji dla Odry, wiele z proponowanych działań nie wspiera renaturyzacji ani nie wzmacnia naturalnej odporności ekosystemów. W związku z tym, autorzy apelują o rewizję podejścia do ochrony rzeki, aby skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom i wspierać jej zdrowie ekologiczne.
Wnioski
Wnioski
1. Projekt ustawy nie uwzględnia skutecznych mechanizmów monitorowania jakości wód, co może prowadzić do braku rzetelnych danych na temat stanu ekosystemu Odry oraz do niewłaściwego zarządzania zasobami wodnymi. Wprowadzenie systemu ciągłego pomiaru oraz publicznego dostępu do danych jest kluczowe dla efektywnego zarządzania i ochrony rzeki.
2. Rekomendacje dotyczące inwestycji w oczyszczanie ścieków nie są wystarczająco skoncentrowane na głównych źródłach zanieczyszczeń, takich jak ścieki przemysłowe i wody kopalniane. Należy skupić się na minimalizacji ich wpływu na jakość wód, zamiast na działaniach, które nie przynoszą oczekiwanych rezultatów.
3. W projekcie ustawy brakuje spójności w zakresie działań renaturyzacyjnych, które powinny być priorytetem w kontekście odbudowy ekosystemów rzecznych. Propozycje dotyczące budowy przepławek dla ryb nie są wystarczające, gdyż nie przywracają naturalnych cech rzeki, a jedynie łagodzą skutki istniejących barier.
4. Niezbędne jest wprowadzenie systemowego zarządzania legalnymi zrzutami wód, które powinno być uzależnione od aktualnych wyników badań jakości wody. Obecne przepisy nie przewidują takiego rozwiązania, co może prowadzić do dalszego pogarszania się stanu ekosystemu Odry.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie systemu ciągłego monitorowania jakości wód, który obejmowałby kluczowe parametry związane z ekosystemem Odry. System powinien zapewniać dostęp do danych online dla wszystkich zainteresowanych, umożliwiając bieżące śledzenie stanu wód oraz identyfikację potencjalnych zagrożeń, takich jak zakwity glonów.
2. Przeprowadzenie kompleksowej inwentaryzacji gatunków fauny i flory w ekosystemie Odry po katastrofie z lata 2022 roku. Analiza ta powinna obejmować ocenę struktury populacji oraz identyfikację gatunków zagrożonych, co pozwoli na skuteczniejsze planowanie działań renaturyzacyjnych.
3. Opracowanie i wdrożenie planu odbudowy ekosystemów odrzańskich, który uwzględniałby najlepsze praktyki i wiedzę ekspertów. Plan powinien koncentrować się na stopniowej odbudowie populacji ryb oraz innych organizmów, które ucierpiały w wyniku katastrofy, a także na tworzeniu refugiów dla ryb w przypadku powtórzenia się zakwitów toksycznych.
4. Usprawnienie procedur zarządzania kryzysowego poprzez wprowadzenie systemu wczesnego ostrzegania i reagowania na zagrożenia ekologiczne. System ten powinien być oparty na aktualnych wynikach badań wody oraz prognozach hydrologicznych, co pozwoli na szybsze podejmowanie działań w sytuacjach kryzysowych.