Jak wyprowadzić finansowanie Czystego Powietrza na prostą? Perspektywa na lata 2024-2027.
Autor: Fundacja Instrat
Data publikacji: 27/07/2024
Tematyka: Energetyka | Gospodarka i rynek pracy | Ochrona środowiska | Samorząd terytorialny
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Publikacja „Jak wyprowadzić finansowanie Czystego Powietrza na prostą? Perspektywa na lata 2024-2027” autorstwa Michała Kulbackiego, Andrzeja Guły i Michała Hetmańskiego analizuje rozwój programu Czyste Powietrze oraz proponuje strategie jego finansowania. Dokument podkreśla, że przyszłość programu nie zależy jedynie od kwestii finansowych, ale także od regulacji dotyczących jakości powietrza w Polsce. Kluczowe wyzwania obejmują wdrażanie uchwał antysmogowych, ustalanie norm jakości paliw oraz kontrolę standardów emisyjnych urządzeń grzewczych.
Rekomendacje autorów wskazują na potrzebę zwiększenia finansowania programu oraz wprowadzenia średnioterminowego planowania finansowego, szczególnie od 2026 roku. Wskazują na konieczność mobilizacji nowych źródeł finansowania, takich jak środki ze Społecznego Funduszu Klimatycznego, dochody z systemu ETS2 oraz zielone obligacje. Autorzy sugerują, że istnieje duże zapotrzebowanie na dotacje na wymianę źródeł ciepła, co stwarza możliwość szybszego rozwoju programu.
Dokument stanowi istotny krok w kierunku poprawy jakości powietrza w Polsce, oferując konkretne rozwiązania i wskazówki dla decydentów odpowiedzialnych za politykę ochrony środowiska.
Wnioski
Wnioski
1. Wzrost liczby dotacji: Program Czyste Powietrze wykazuje znaczący wzrost liczby wypłacanych dotacji, co wskazuje na rosnące zainteresowanie beneficjentów oraz efektywność działań promocyjnych. W latach 2021-2022 liczba dotacji wzrosła o ponad 1 tys., a w 2022 roku średnio wypłacano ponad 2,5 tys. dotacji tygodniowo. To sugeruje, że program odpowiada na potrzeby społeczne związane z poprawą jakości powietrza.
2. Kryzys płynności: W 2023 roku program napotkał kryzys płynności, co wpłynęło na tempo wypłat dotacji. Warto zauważyć, że pomimo wcześniejszego wzrostu, w ostatnim roku przyrost liczby dotacji spadł do niecałych 500 sztuk. To podkreśla potrzebę stabilizacji finansowej programu, aby uniknąć podobnych sytuacji w przyszłości.
3. Prognozy wzrostu kosztów: Przewiduje się, że całkowity koszt programu w latach 2024-2027 będzie systematycznie rosnąć, osiągając 9,8 mld zł w 2027 roku. Wzrost ten będzie wynikał z inflacji oraz wprowadzenia nowych dotacji na kompleksową termomodernizację. Konieczne jest zatem opracowanie strategii finansowania, aby zapewnić ciągłość i efektywność programu.
4. Zwiększenie średniej dotacji: Średnia wypłacona dotacja ma wzrosnąć z 26 tys. zł w 2024 roku do 38 tys. zł w 2027 roku. Taki wzrost jest wynikiem zarówno inflacji, jak i zmian w programie. Warto monitorować te zmiany, aby dostosować ofertę do realnych potrzeb beneficjentów oraz sytuacji rynkowej.
5. Zależność między wnioskami a wypłatami: Modelowanie wskazuje na istotną zależność między średniotygodniową liczbą wniosków o wymianę źródła ciepła a liczbą wypłat. Wzrost liczby wniosków powinien przekładać się na zwiększenie liczby wypłat, co wymaga efektywnego zarządzania procesem aplikacyjnym oraz szybkiej reakcji na potrzeby beneficjentów.
6. Wyzwania regulacyjne: Rozwój programu Czyste Powietrze na lata 2024-2027 wiąże się z różnymi wyzwaniami regulacyjnymi, które mogą wpływać na jego efektywność. Konieczne jest zidentyfikowanie i zminimalizowanie barier prawnych oraz administracyjnych, aby program mógł w pełni realizować swoje cele i przyczyniać się do poprawy jakości powietrza w Polsce.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Zwiększenie źródeł finansowania: Należy aktywnie poszukiwać i mobilizować nowe źródła finansowania dla programu Czyste Powietrze. Kluczowe będzie wykorzystanie funduszy zewnętrznych, takich jak Społeczny Fundusz Klimatyczny, dochody z nowego systemu ETS2 oraz Fundusz Modernizacyjny. Rekomenduje się także rozważenie emisji zielonych obligacji dedykowanych na wsparcie programu.
2. Wprowadzenie średnioterminowego planowania finansowego: W celu efektywnego zarządzania środkami finansowymi programu, konieczne jest wprowadzenie średnioterminowego planowania finansowego. Takie podejście pozwoli na lepsze prognozowanie wydatków oraz dostosowanie działań do zmieniających się potrzeb i warunków rynkowych, szczególnie w kontekście wzrastającego zapotrzebowania na dotacje.
3. Udoskonalenie regulacji dotyczących jakości powietrza: Należy skoncentrować się na wprowadzeniu i konsekwentnym wdrażaniu norm jakości węgla i biomasy drzewnej. Ustalenie tych norm jest kluczowe dla zapewnienia, że urządzenia grzewcze finansowane w ramach programu będą spełniały wymagania emisyjne, co przyczyni się do poprawy jakości powietrza.
4. Wzmocnienie kontroli jakości paliw i urządzeń grzewczych: Rekomenduje się zwiększenie liczby kontroli jakości paliw oraz standardów emisyjnych urządzeń grzewczych. Współpraca z Inspekcją Handlową, Inspekcją Ochrony Środowiska oraz lokalnymi samorządami powinna być zintensyfikowana, aby zapobiec sprzedaży niskiej jakości paliw i urządzeń, które nie spełniają deklarowanych norm.
5. Edukacja i informowanie społeczeństwa: Ważne jest, aby prowadzić kampanie edukacyjne skierowane do obywateli, które zwiększą świadomość na temat korzyści płynących z wymiany źródeł ciepła oraz dostępnych dotacji. Informowanie o programie Czyste Powietrze powinno być prowadzone w sposób przystępny i zrozumiały, aby zachęcić jak największą liczbę gospodarstw domowych do skorzystania z oferowanych wsparć.
6. Monitorowanie i ocena efektywności programu: Należy wprowadzić systematyczne monitorowanie oraz ocenę efektywności działań podejmowanych w ramach programu Czyste Powietrze. Regularne analizy powinny obejmować zarówno liczbę wniosków, jak i ich realizację, co pozwoli na bieżąco dostosowywanie strategii i działań do aktualnych potrzeb oraz wyzwań.