Inicjatywa Trójmorza – stan obecny i perspektywy rozwoju
Autor: Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości | Fundacja Polska Wielki Projekt | Fundacja State of Poland
Data publikacji: 01/01/2024
Tematyka: Polityka | Sprawy zagraniczne
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport dotyczący Inicjatywy Trójmorza (3SI) podkreśla rosnącą współpracę regionalną wśród krajów Europy Środkowo-Wschodniej, szczególnie w kontekście agresji Rosji na Ukrainę. Wspólne doświadczenia historyczne oraz zrozumienie imperialnych ambicji Rosji tworzą fundament dla kolektywnego kapitału moralnego, który może być wykorzystany jako narzędzie soft power. Krajom Trójmorza, w tym Polsce, Litwie, Łotwie i Estonii, udało się zbudować spójną narrację, która kontrastuje z postawą zachodnich państw, często bardziej wyczekujących w obliczu konfliktu.
Raport wskazuje na znaczenie wspólnej polityki informacyjnej oraz moralnej postawy tych krajów, które zyskały na znaczeniu jako liderzy w regionie. W obliczu wyzwań, jakie stawia Rosja, państwa te mają szansę na wyjście z postkolonialnego statusu, dążąc do samodzielnego kształtowania swojej narracji w ramach Unii Europejskiej. Kluczowe jest, aby te państwa nie tylko konstruowały skuteczne narracje, ale także umiały je komunikować w globalnym kontekście, gdzie dominują centra ekonomiczne. Współpraca w ramach 3SI stwarza możliwości przekraczania ograniczeń indywidualnych potencjałów, umożliwiając krajom grę o wyższe stawki na arenie międzynarodowej.
Wnioski
Wnioski
1. Współpraca w obszarze cyfryzacji w ramach Inicjatywy Trójmorza wymaga znacznych inwestycji, które szacowane są na około 122 miliardy euro, co wskazuje na pilną potrzebę rozwoju infrastruktury cyfrowej w regionie. Niski odsetek projektów cyfrowych w porównaniu do innych obszarów, takich jak transport i energetyka, podkreśla konieczność zwiększenia zaangażowania w cyfrowe innowacje.
2. Wdrożenie technologii sztucznej inteligencji w przedsiębiorstwach państw Inicjatywy Trójmorza jest na niepokojąco niskim poziomie, co stanowi istotne wyzwanie dla rozwoju cyfrowej gospodarki. Wzrost wykorzystania AI, szczególnie w małych i średnich przedsiębiorstwach, jest kluczowy dla zwiększenia konkurencyjności regionu na rynku europejskim.
3. W kontekście transformacji energetycznej, państwa Inicjatywy Trójmorza muszą stawić czoła nowym wyzwaniom związanym z regulacjami oraz potrzebą współpracy w zakresie odnawialnych źródeł energii. Przewidywalność regulacyjna oraz wspólne działania w tym obszarze mogą przyczynić się do osiągnięcia celów klimatycznych i stabilności finansowej.
4. Współpraca w ramach Grupy V4 w obszarze cyfrowym może przyczynić się do wzmocnienia innowacyjności i konkurencyjności krajów członkowskich. Ustanowienie mechanizmów konsultacji oraz wspólne projekty cyfrowe mogą sprzyjać wymianie najlepszych praktyk i podnoszeniu świadomości wśród przedsiębiorców.
5. Wzmacnianie moralnego kapitału kolektywnego w regionie, opartego na wspólnych doświadczeniach historycznych i zrozumieniu zagrożeń ze strony Rosji, może stanowić fundament dla budowania silniejszej pozycji politycznej i gospodarczej państw Inicjatywy Trójmorza na arenie międzynarodowej.
6. Niezbędne jest zintegrowanie działań w zakresie badań, rozwoju i innowacji (B+R+I) w obszarze cyfryzacji, co pozwoli na efektywniejsze wykorzystanie dostępnych funduszy unijnych oraz przyspieszenie transformacji cyfrowej w regionie.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmocnienie współpracy cyfrowej w ramach Inicjatywy Trójmorza poprzez stworzenie wspólnych platform i mechanizmów konsultacyjnych, które umożliwią wymianę najlepszych praktyk oraz koordynację działań w obszarze transformacji cyfrowej. Należy zainwestować w rozwój infrastruktury cyfrowej, aby zwiększyć konkurencyjność regionu.
2. Zwiększenie zaangażowania państw członkowskich w badania i rozwój (B+R) w dziedzinie sztucznej inteligencji oraz technologii cyfrowych. Rekomenduje się utworzenie funduszy wspierających innowacyjne projekty, które mogą przyczynić się do wzrostu gospodarczego oraz poprawy jakości życia obywateli.
3. Promowanie zrównoważonego rozwoju energetycznego poprzez wspólne projekty w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE). Państwa Inicjatywy Trójmorza powinny dążyć do stworzenia regionalnych strategii, które umożliwią efektywną transformację energetyczną, uwzględniając lokalne zasoby i potrzeby.
4. Zacieśnienie współpracy w zakresie bezpieczeństwa regionalnego, w tym wymiany informacji wywiadowczych oraz wspólnych ćwiczeń wojskowych. Należy zainwestować w rozwój zdolności obronnych, aby skutecznie przeciwdziałać zagrożeniom zewnętrznym, w tym agresji ze strony Rosji.
5. Wspieranie inicjatyw mających na celu zwiększenie świadomości społecznej na temat wartości współpracy regionalnej oraz znaczenia Inicjatywy Trójmorza. Należy prowadzić kampanie informacyjne, które podkreślą korzyści płynące z integracji oraz wspólnego działania w obliczu wyzwań globalnych.
6. Ustanowienie mechanizmów monitorowania i oceny postępów w realizacji celów Inicjatywy Trójmorza. Regularne raportowanie i analiza wyników pozwolą na identyfikację obszarów wymagających poprawy oraz na dostosowanie strategii do zmieniających się warunków politycznych i gospodarczych.