Funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi i poużytkowymi oraz transgraniczne przemieszczanie odpadów
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 02/2023
Tematyka: Ochrona środowiska
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport podsumowuje wyniki kontroli przeprowadzonej w: Ministerstwie Klimatu i Środowiska, Ministerstwie Infrastruktury, Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska, 8 urzędach miejskich, 8 Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska, 24 urzędach gmin, 2 związków międzygminnych, 15 spółkach komunalnych i 16 jednostkach straży miejskiej. W okresie objętym kontrolą (1.01.2016 – 26.01.2021) badano m.in., czy utworzenie i funkcjonowanie bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami umożliwiło właściwym organom administracji publicznej prawidłowe i skuteczne sprawowanie nadzoru nad rynkiem odpadów i czy zapewniono prawidłowy i skuteczny nadzór nad transgranicznym przemieszczaniem i przetwarzaniem przywożonych odpadów.
Wnioski
Wnioski
- Brak skutecznego nadzoru i monitorowania rynku odpadów przez właściwe organy administracji publicznej przyczynia się do rozwoju szarej strefy, którą już w 2016 r. eksperci oszacowali na 7,8 mln Mg różnych rodzajów odpadów, co przekładało się na udział w rynku o wartości 2,7 mld zł – w 2018 r. według wyliczeń ekspertów szara strefa kosztowała państwo rocznie ponad 750 mln zł z tytułu utraconych podatków (VAT, CIT, PIT)
- Mimo licznych sygnałów o liczbie ok. 10 mln pojazdów bez ważnego ubezpieczenia OC, widniejących w systemie ewidencji pojazdów, w skontrolowanych ministerstwach nie posiadano rzetelnych informacji o przyczynach tego stanu rzeczy.
- Poziom selektywnego zbierania odpadów był niski (od 25,8% w 2016 r. do 29,4% w 2018 r.), więc wykazywane przez gminy osiągnięte poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów sięgające rzędu 217,4% były nierealne
- Postępowania dotyczące zawiadomień o stwierdzonych przypadkach nielegalnego przemieszczania odpadów były długotrwałe i sięgały nawet 2 lat
- Nieprawidłowości stwierdzono w 69,2% skontrolowanych spółek komunalnych prowadzących punkty selektywnego zbierania odpadów.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
- Podjęcie działań w celu wprowadzenia do ustawy o bateriach i akumulatorach przepisów określających termin, w jakim zbierający zużyte baterie lub zużyte akumulatory (podmiot pośredniczący) oraz prowadzący zakłady przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów powinni przekazywać marszałkom województw egzemplarz zaświadczenia, odpowiednio, o zebranych zużytych bateriach przenośnych lub zużytych akumulatorach przenośnych.
- Zintensyfikowanie działań zapewniających pełną transpozycję przepisów dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE): 2018/852 i 2018/851 (części pakietu odpadowego)
- Rzetelna analiza rynku odpadów komunalnych w celu zidentyfikowania problemów z zagospodarowaniem poszczególnych frakcji materiałowych odpadów i podjęcie stosownych działań legislacyjnych i organizacyjnych dla ich rozwiązania.
- Podjęcie działań we współpracy z Ministrem Cyfryzacji oraz Ministrem Infrastruktury w celu urealnienia danych w CEPiK dotyczących pojazdów, dla których nie jest opłacane OC.
- Planowanie i podejmowanie kontroli podmiotów odbierających odpady komunalne, w tym pobieranie w ramach prowadzonych kontroli próbek odpadów do badań, szczególnie odpadów deponowanych na składowiskach odpadów.