Dezinformacja oczami Polaków 2024
Autor: Fundacja Digital Poland
Data publikacji: 01/04/2024
Tematyka: Bezpieczeństwo i obronność | Cyfryzacja | Media | Polityka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport „Dezinformacja oczami Polaków. Edycja 2024” analizuje poziom dezinformacji w Polsce oraz popularność teorii spiskowych. Badania wskazują, że znaczna część Polaków wierzy w różne fałszywe informacje, takie jak niebezpieczeństwo związane z elektrowniami jądrowymi (47%) czy szkodliwość genetycznie modyfikowanych roślin (58%). W kontekście wolności słowa, opinie społeczeństwa są podzielone; 34% respondentów opowiada się za ochroną wolności słowa, nawet kosztem publikacji nieprawdziwych informacji, podczas gdy 38% jest temu przeciwna.
Raport podkreśla, że ponad połowa ankietowanych popiera działania rządu i platform internetowych w walce z dezinformacją, co może prowadzić do ograniczenia wolności słowa. Ekspert Piotr Konieczny zwraca uwagę na potrzebę edukacji społeczeństwa w zakresie krytycznego myślenia oraz wskazuje na skuteczne metody oznaczania fałszywych treści bez cenzury. Wskazano również, że osoby z niższym wykształceniem częściej zgadzają się z koniecznością ochrony wolności słowa. Raport ukazuje złożoność problemu dezinformacji oraz wyzwań, przed którymi stoi polskie społeczeństwo w dobie informacji.
Wnioski
Wnioski
1. Wysoki poziom dezinformacji w społeczeństwie: Aż 91% Polaków spotkało się z przynajmniej jedną fałszywą informacją, co wskazuje na alarmująco wysoki poziom dezinformacji w kraju. To zjawisko ma poważne konsekwencje dla zaufania społecznego oraz dla jakości debaty publicznej.
2. Dominujące źródła dezinformacji: Najczęstszymi źródłami fake newsów są przekazy werbalne od znajomych i rodziny oraz media społecznościowe. Wzrost znaczenia komunikacji internetowej, w tym linków przesyłanych przez komunikatory, podkreśla potrzebę edukacji w zakresie krytycznego myślenia i weryfikacji informacji.
3. Cele dezinformacji: Respondenci wskazali na manipulowanie opinią publiczną, wywoływanie paniki społecznej oraz realizację interesów politycznych jako główne cele tworzenia fake newsów. To sugeruje, że dezinformacja jest wykorzystywana jako narzędzie do osiągania określonych korzyści, co wymaga skutecznych strategii przeciwdziałania.
4. Zróżnicowanie w odbiorze informacji: Osoby z mniejszych miejscowości częściej otrzymują dezinformację w formie werbalnej, podczas gdy starsze pokolenia preferują komunikację za pośrednictwem e-maili i SMS-ów. To zróżnicowanie wskazuje na konieczność dostosowania strategii edukacyjnych do różnych grup demograficznych.
5. Spadek zaufania do źródeł informacji: Wzrost dezinformacji prowadzi do spadku zaufania do tradycyjnych mediów, co może wpływać na ich rolę w kształtowaniu opinii publicznej. W obliczu tego zjawiska, konieczne jest wzmocnienie rzetelności i transparentności w mediach, aby odbudować zaufanie społeczne.
6. Bezpieczeństwo w internecie: Tylko połowa Polaków czuje się bezpiecznie w sieci, co podkreśla znaczenie walki z dezinformacją jako kluczowego elementu zapewnienia bezpieczeństwa cyfrowego. Wzmacnianie kompetencji cyfrowych oraz promowanie rzetelnych źródeł informacji są niezbędne dla ochrony użytkowników przed zagrożeniami w przestrzeni internetowej.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Edukacja w zakresie krytycznego myślenia: Należy wprowadzić programy edukacyjne, które będą rozwijać umiejętności krytycznego myślenia wśród obywateli. Szkoły i instytucje edukacyjne powinny włączyć do swojego programu nauczania zajęcia dotyczące analizy źródeł informacji, identyfikacji fake newsów oraz rozumienia mechanizmów dezinformacji. Tego rodzaju edukacja pomoże społeczeństwu lepiej oceniać wiarygodność informacji.
2. Wzmocnienie roli mediów społecznościowych w walce z dezinformacją: Platformy społecznościowe powinny wprowadzić bardziej zaawansowane mechanizmy weryfikacji treści oraz oznaczania informacji jako potencjalnie fałszywych. Współpraca z niezależnymi organizacjami fact-checkingowymi może przyczynić się do zwiększenia transparentności i odpowiedzialności w zakresie publikowanych treści.
3. Promowanie rzetelnych źródeł informacji: Warto zainwestować w kampanie promujące korzystanie z wiarygodnych źródeł informacji, takich jak publikacje naukowe, media tradycyjne oraz serwisy fact-checkingowe. Tego rodzaju działania mogą pomóc w budowaniu zaufania do sprawdzonych źródeł i ograniczeniu wpływu dezinformacji.
4. Oznaczanie treści generowanych przez sztuczną inteligencję: Należy wprowadzić regulacje prawne, które będą wymuszać jasne oznaczanie treści stworzonych przez sztuczną inteligencję. Taki krok zwiększy transparentność w obiegu informacji i pomoże odbiorcom w identyfikacji potencjalnych manipulacji.
5. Zwiększenie świadomości na temat deepfake’ów: W ramach kampanii informacyjnych powinno się zwrócić szczególną uwagę na zagrożenia związane z technologią deepfake. Edukacja społeczeństwa na temat sposobów identyfikacji manipulacji wizualnych oraz konsekwencji ich rozpowszechniania jest kluczowa dla ochrony przed dezinformacją.
6. Wspieranie badań nad dezinformacją: Należy zainwestować w badania naukowe dotyczące dezinformacji, jej źródeł oraz skutków społecznych. Wspieranie interdyscyplinarnych projektów badawczych pozwoli na lepsze zrozumienie zjawiska dezinformacji oraz opracowanie skutecznych strategii przeciwdziałania jej negatywnym skutkom.