Atlas pestycydów 2024. Fakty na temat toksycznych substancji chemicznych w rolnictwie.
Autor: Fundacja im. Heinricha Bölla
Data publikacji: 2024
Tematyka: Edukacja i Nauka | Ochrona środowiska | Rolnictwo
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
„Atlas Pestycydów 2024…” to publikacja, która analizuje wpływ chemicznych środków ochrony roślin na zdrowie ludzi i środowisko. W obliczu rosnącej sprzedaży pestycydów w Polsce, która wzrosła z poniżej 10 tys. ton w 2000 roku do znacznych wartości w 2021 roku, dokument podkreśla potrzebę skutecznych działań w celu ograniczenia ich stosowania. Mimo restrykcyjnych regulacji Unii Europejskiej, takich jak strategia „Od pola do stołu”, nadal istnieją poważne wątpliwości co do ich efektywności.
W publikacji przedstawiono również przykłady inicjatyw na całym świecie, które dążą do ograniczenia użycia pestycydów, a także alternatywne metody produkcji żywności, takie jak rolnictwo ekologiczne. Wzrost świadomości społecznej, zbadany w badaniach Ipsos, wskazuje na zaniepokojenie obywateli wpływem pestycydów na zdrowie i środowisko.
Autorzy apelują o wprowadzenie zmian w rolnictwie, promując biologiczne metody ochrony roślin oraz edukację rolników w zakresie racjonalnego stosowania chemikaliów. Publikacja ma na celu dostarczenie danych do debaty na temat pestycydów oraz przyczynienie się do potrzebnych zmian w polityce rolniczej i ochronie środowiska.
Wnioski
Wnioski
1. Potrzeba ograniczenia stosowania pestycydów: Raport podkreśla konieczność redukcji użycia chemicznych środków ochrony roślin, co jest zgodne z celami strategii „Od pola do stołu” na rok 2030. Wskazuje na potrzebę promowania alternatywnych metod, takich jak agrotechnika, zmianowanie oraz biologiczna ochrona roślin, co może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju rolnictwa.
2. Rola EFSA w ocenie bezpieczeństwa substancji: Proces weryfikacji substancji aktywnych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jest kluczowy dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowia publicznego i ochrony środowiska. Współpraca z państwami członkowskimi oraz konsultacje społeczne są istotnymi elementami tego procesu, co podkreśla znaczenie transparentności w ocenie ryzyka.
3. Problematyka glifosatu: Glifosat, jako najpopularniejszy herbicyd, budzi kontrowersje związane z jego potencjalnym działaniem rakotwórczym. Raport wskazuje na potrzebę dalszych badań oraz monitorowania jego stosowania, zwłaszcza w przestrzeni publicznej, gdzie mieszkańcy są narażeni na kontakt z tym środkiem.
4. Nieprawidłowości w stosowaniu środków ochrony roślin: Wysoki procent (15-20%) nieprawidłowo stosowanych pestycydów, w tym substancji niezarejestrowanych lub wycofanych, wskazuje na istotne luki w systemie regulacyjnym. Konieczne jest wzmocnienie nadzoru nad stosowaniem tych substancji oraz zwiększenie kontroli w gospodarstwach rolnych.
5. Wzrost świadomości konsumentów: Inicjatywy takie jak badania produktów w niezależnych laboratoriach oraz publikacja raportów przyczyniają się do zwiększenia świadomości konsumentów na temat jakości żywności i obecności pestycydów. Presja społeczna wywierana na producentów skutkuje poprawą standardów kontroli jakości surowców.
6. Wyzwania związane z nielegalnym handlem pestycydami: Zjawisko nielegalnego obrotu środkami ochrony roślin, które może stanowić od 8 do 25% całkowitego rynku w niektórych krajach, wymaga pilnych działań ze strony organów regulacyjnych. Wzmocnienie współpracy międzynarodowej oraz skuteczniejsze egzekwowanie przepisów prawnych są kluczowe dla eliminacji tego problemu.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmocnienie wsparcia dla małych producentów rolnych: Należy zainwestować w programy wsparcia finansowego oraz edukacyjnego dla małych gospodarstw rolnych, szczególnie w krajach o niższych dochodach. Wsparcie to powinno obejmować dostęp do nowoczesnych technologii cyfrowych oraz szkoleń z zakresu ich efektywnego wykorzystania, co pozwoli na zwiększenie konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju.
2. Promowanie alternatywnych metod ochrony roślin: W celu ograniczenia stosowania chemicznych środków ochrony roślin, konieczne jest promowanie i rozwijanie alternatywnych metod, takich jak agrotechnika, biologiczna ochrona roślin oraz zachowanie i wspieranie naturalnych wrogów szkodników. Wprowadzenie programów edukacyjnych dla rolników na temat tych metod może przyczynić się do ich szerszego zastosowania.
3. Zwiększenie transparentności w zakresie stosowania pestycydów: Należy wprowadzić obowiązek publikacji raportów dotyczących stosowania pestycydów przez producentów, co pozwoli na zwiększenie transparentności i odpowiedzialności w branży. Konsumenci powinni mieć dostęp do informacji o substancjach chemicznych używanych w produkcji żywności, co wpłynie na ich świadome wybory zakupowe.
4. Wzmocnienie regulacji dotyczących zatwierdzania substancji aktywnych: Proces zatwierdzania substancji aktywnych powinien być bardziej rygorystyczny, z uwzględnieniem najnowszych badań naukowych dotyczących ich wpływu na zdrowie ludzi i środowisko. Należy również wprowadzić mechanizmy monitorowania skutków stosowania tych substancji po ich zatwierdzeniu.
5. Edukacja społeczna na temat skutków stosowania glifosatu: W celu zwiększenia świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z używaniem glifosatu, konieczne jest prowadzenie kampanii informacyjnych. Powinny one obejmować zarówno aspekty zdrowotne, jak i ekologiczne, a także promować alternatywne metody zarządzania chwastami w przestrzeni publicznej.
6. Zwiększenie kontroli nad sprzętem do aplikacji pestycydów: Należy wprowadzić bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące kontroli technicznej sprzętu do aplikacji środków ochrony roślin. Regularne inspekcje oraz obowiązkowe szkolenia dla operatorów sprzętu powinny stać się standardem, aby zminimalizować ryzyko nieprawidłowego stosowania pestycydów i ich negatywnego wpływu na środowisko.