ZABEZPIECZENIE I WYKORZYSTANIE KRAJOWYCH ZASOBÓW SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 03/06/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Energetyka | Gospodarka i rynek pracy | Ochrona środowiska | Polityka | Prawo
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport dotyczący kontroli procesu koncesyjnego w Polsce ujawnia istotne nieprawidłowości w zakresie obsługi wniosków o wydobycie kopalin. Czas rozpatrywania wniosków przez organ koncesyjny wynosił od 205 do 1196 dni, co wskazuje na przewlekłość działań administracyjnych. Wiele wniosków, w tym te od PGE GiEK SA i Jastrzębskiej Spółki Węglowej SA, pozostaje w toku, co podkreśla problem z efektywnością organów odpowiedzialnych za wydawanie koncesji.
Dodatkowo, raport wskazuje na opóźnienia w przygotowaniu strategicznych dokumentów dotyczących zabezpieczenia złóż surowców energetycznych, co może prowadzić do niewłaściwego wykorzystania zasobów i obniżenia bezpieczeństwa energetycznego kraju. W kontekście Polityki Surowcowej, zaleca się wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych, które usprawnią proces pozyskiwania koncesji, w tym dostosowanie dokumentów planistycznych oraz przyspieszenie procedur środowiskowych.
W analizowanym okresie przeprowadzono również monitoring projektów planistycznych, co miało na celu ujawnienie złóż kopalin o znaczeniu strategicznym. Brak odpowiednich działań w zakresie ochrony i racjonalnego gospodarowania zasobami może prowadzić do nieodwracalnej utraty możliwości ich eksploatacji, co podkreśla konieczność optymalizacji wykorzystania krajowych surowców energetycznych.
Wnioski
Wnioski
1. Wprowadzenie nowego Departamentu Geologii w marcu 2024 roku ma na celu poprawę organizacji procesów związanych z udzielaniem koncesji na wydobywanie kopalin stałych i węglowodorów, co powinno przyczynić się do zwiększenia efektywności administracyjnej oraz skrócenia czasu realizacji postępowań.
2. Opóźnienia w procesach administracyjnych, związane z udzielaniem koncesji, mogą być wynikiem braku konkretnych dat zakończenia poszczególnych etapów, co wskazuje na potrzebę wprowadzenia bardziej szczegółowego harmonogramu działań oraz monitorowania postępów w realizacji zadań.
3. Niezbędne jest opracowanie dokumentów pomocniczych do weryfikacji kompletności wniosków koncesyjnych, co pozwoli na usprawnienie procesu ich rozpatrywania oraz zminimalizowanie liczby formalnych braków, które mogą prowadzić do opóźnień.
4. Wzmożona analiza potencjału surowcowego, w tym metanu z pokładów węgla, oraz aktualizacja wiedzy o złożach węgla brunatnego, są kluczowe dla efektywnego wykorzystania krajowych zasobów energetycznych i mogą przyczynić się do zrównoważonego rozwoju sektora energetycznego.
5. Niewystarczająca komunikacja ze stronami postępowań administracyjnych, w tym opóźnienia w zawiadamianiu o wszczęciu postępowań, wskazuje na konieczność poprawy procedur informacyjnych, co jest istotne dla transparentności i zaufania w relacjach między administracją a przedsiębiorcami.
6. Wnioski z kontroli NIK podkreślają potrzebę systematycznego monitorowania i oceny ryzyk związanych z realizacją zadań w obszarze transformacji energetycznej, co pozwoli na szybsze identyfikowanie problemów i podejmowanie odpowiednich działań naprawczych.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych mających na celu uproszczenie i przyspieszenie procedur związanych z uzyskiwaniem koncesji wydobywczych. Należy zrewidować istniejące przepisy, aby zminimalizować czas potrzebny na uzyskanie decyzji administracyjnych, co przyczyni się do zwiększenia efektywności procesu wydobycia.
2. Opracowanie i wdrożenie kompleksowych dokumentów pomocniczych do weryfikacji kompletności wniosków koncesyjnych. Takie dokumenty powinny zawierać szczegółowe wytyczne dotyczące wymaganych informacji i danych, co usprawni proces oceny wniosków oraz zwiększy transparentność procedur.
3. Zwiększenie współpracy między instytucjami odpowiedzialnymi za zarządzanie zasobami mineralnymi a lokalnymi samorządami. Wspólne działania powinny obejmować wymianę informacji oraz koordynację działań w zakresie planowania przestrzennego i ochrony środowiska, co pozwoli na lepsze dostosowanie polityki surowcowej do lokalnych potrzeb.
4. Wprowadzenie systemu monitorowania i oceny efektywności ekonomicznej wydobycia surowców. Należy opracować kryteria oceny, które uwzględnią nie tylko aspekty finansowe, ale także społeczne i środowiskowe, co pozwoli na zrównoważony rozwój sektora wydobywczego.
5. Zainicjowanie badań i ekspertyz dotyczących perspektywicznych złóż surowców, które uwzględnią zmieniające się warunki rynkowe oraz potrzeby gospodarki. Opracowane analizy powinny stanowić podstawę do podejmowania decyzji o dalszym rozwoju i eksploatacji zasobów mineralnych.
6. Promowanie innowacyjnych technologii w sektorze wydobywczym, które mogą zwiększyć efektywność i bezpieczeństwo procesów wydobywczych. Wsparcie dla badań i rozwoju nowych technologii powinno być integralną częścią polityki surowcowej, co przyczyni się do zrównoważonego wykorzystania zasobów.