Wybrane dane dotyczące sytuacji społeczno – gospodarczej województwa małopolskiego. Szkolnictwo ponadpodstawowe – licea ogólnokształcące
Autor: Centrum Polityk Publicznych
Data publikacji: 10/05/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Demografia | Edukacja i Nauka | Polityka | Polityka społeczna | Samorząd terytorialny
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument przedstawia analizę sytuacji liceów ogólnokształcących w województwie małopolskim w latach 2013-2023, koncentrując się na liczbie uczniów oraz nauczycieli. W 2023 roku w regionie funkcjonowało ponad 187 liceów, z czego 40% znajdowało się w Krakowie. Większość placówek była prowadzona przez samorządy, a w niektórych powiatach wschodniej części województwa nie było szkół niesamorządowych.
Liczba uczniów uczęszczających do liceów ogólnokształcących wzrosła do ponad 70 tysięcy, z dominującym udziałem kobiet, które stanowią 64-65% ogółu uczniów. Warto zauważyć, że w roku szkolnym 2021/22 zakończyła się edukacja w trzyletnich liceach, a od 2022/23 wprowadzono licea czteroklasowe.
Reforma edukacji, która miała miejsce w 2019 roku, wprowadziła tzw. podwójny rocznik, co wpłynęło na dynamikę liczby uczniów. Prognozy wskazują na stabilizację liczby młodzieży w najbliższej dekadzie, jednak po 2035 roku przewiduje się stopniowy spadek do około 120 tysięcy. Wzrost liczby młodzieży obserwuje się głównie w centralnej części województwa, zwłaszcza w aglomeracji krakowskiej.
Wnioski
Wnioski
1. W latach 2013-2023 w województwie małopolskim nastąpił znaczący wzrost liczby liceów ogólnokształcących, co wskazuje na pozytywny trend w rozwoju infrastruktury edukacyjnej. W 2023 roku działało ponad 187 takich placówek, co sprzyja zwiększeniu dostępu do edukacji dla młodzieży.
2. W 2023 roku liczba uczniów uczęszczających do liceów ogólnokształcących w Małopolsce przekroczyła 70 tysięcy, co świadczy o rosnącym zainteresowaniu kształceniem na tym poziomie. Warto zauważyć, że większość uczniów to kobiety, co może sugerować różnice w preferencjach edukacyjnych między płciami.
3. Współczynnik skolaryzacji brutto w województwie małopolskim wynosi niespełna 54%, co jest stosunkowo niskim wynikiem w porównaniu do innych regionów Polski. Wskazuje to na potrzebę dalszych działań mających na celu zwiększenie dostępności edukacji dla młodzieży w tym regionie.
4. Dominacja liceów samorządowych, które stanowią około 85% wszystkich placówek, podkreśla znaczenie lokalnych samorządów w systemie edukacji. Jednakże spadek tego odsetka o kilka punktów procentowych w ciągu ostatniej dekady może sugerować rosnącą rolę szkół niesamorządowych, co wymaga dalszej analizy.
5. Wzrost liczby uczniów w liceach nie był proporcjonalny do wzrostu liczby nauczycieli, co prowadzi do obniżenia liczby nauczycieli przypadających na jeden oddział. Taki trend może wpływać na jakość kształcenia oraz na warunki pracy nauczycieli, co powinno być przedmiotem dalszych badań i działań.
6. Największa koncentracja uczniów liceów ogólnokształcących w Krakowie, gdzie uczęszcza około 38% wszystkich uczniów w regionie, wskazuje na potrzebę zrównoważonego rozwoju edukacji w mniejszych miejscowościach. Wzmacnianie oferty edukacyjnej w powiatach poza dużymi miastami może przyczynić się do wyrównania szans edukacyjnych w całym województwie.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Zwiększenie wsparcia dla obszarów o malejącej liczbie uczniów: Władze lokalne powinny opracować programy wsparcia dla powiatów, w których obserwuje się znaczący spadek liczby młodzieży. Działania te mogą obejmować promocję edukacji, zachęty dla rodzin do osiedlania się w tych regionach oraz rozwój infrastruktury edukacyjnej, aby przyciągnąć nowych uczniów.
2. Dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy: Licea ogólnokształcące powinny współpracować z lokalnymi przedsiębiorstwami i instytucjami, aby dostosować programy nauczania do aktualnych potrzeb rynku pracy. Wprowadzenie zajęć praktycznych oraz programów stażowych może zwiększyć atrakcyjność kształcenia i lepiej przygotować uczniów do przyszłych wyzwań zawodowych.
3. Zwiększenie liczby nauczycieli w obszarach o wysokim wskaźniku skolaryzacji: W regionach, gdzie liczba uczniów w liceach rośnie, konieczne jest zwiększenie liczby nauczycieli, aby zapewnić odpowiednią jakość kształcenia. Władze edukacyjne powinny zainwestować w programy rekrutacyjne oraz szkoleniowe, aby przyciągnąć i zatrzymać wykwalifikowanych nauczycieli.
4. Promocja liceów samorządowych: W związku z malejącym odsetkiem uczniów uczęszczających do liceów samorządowych, konieczne jest podjęcie działań promocyjnych, które podkreślą ich zalety, takie jak dostępność, jakość nauczania oraz różnorodność programów. Kampanie informacyjne mogą pomóc w zwiększeniu zainteresowania tymi placówkami.
5. Monitorowanie i analiza trendów demograficznych: Władze edukacyjne powinny regularnie monitorować zmiany w liczbie młodzieży oraz analizować ich wpływ na system edukacji. Opracowanie prognoz demograficznych pozwoli na lepsze planowanie zasobów edukacyjnych oraz dostosowanie strategii do zmieniającej się sytuacji.
6. Wspieranie innowacji w nauczaniu: Licea powinny być zachęcane do wdrażania nowoczesnych metod nauczania, takich jak nauka zdalna, blended learning czy projekty interdyscyplinarne. Inwestycje w technologie edukacyjne oraz szkolenia dla nauczycieli mogą przyczynić się do podniesienia jakości kształcenia i zwiększenia zaangażowania uczniów.