WARSZTATY TERAPII ZAJĘCIOWEJ DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 07/07/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Demografia | Edukacja i Nauka | Infrastruktura | Niepełnosprawność | Ochrona zdrowia | Polityka | Polityka społeczna | Samorząd terytorialny
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport przedstawia wyniki kontroli Warsztatów Terapii Zajęciowej (WTZ) w Polsce, koncentrując się na ich działalności w latach 2021–2023. Wskazuje na różnorodne formy wsparcia, jakie oferowane są uczestnikom, w tym pomoc w poszukiwaniu zatrudnienia poprzez praktyki zawodowe, targi pracy oraz doradztwo zawodowe. WTZ w Nowej Soli aktywnie angażowały się w organizację wydarzeń, które umożliwiały uczestnikom nawiązywanie kontaktów z lokalnymi pracodawcami. Z kolei WTZ w Grodzisku Mazowieckim nie powołały rady społecznej, co ograniczyło formalne wsparcie, mimo że korzystały z pomocy prawnej i współpracy z organizacjami pozarządowymi.
W analizowanych WTZ stwierdzono, że łącznie 14 uczestników zarejestrowano jako osoby poszukujące pracy, co podkreśla znaczenie aktywnego wsparcia w integracji zawodowej. Warto zauważyć, że w niektórych lokalizacjach, takich jak Inowrocław, brakowało współpracy z potencjalnymi pracodawcami, co wynikało z lokalnych przekonań dotyczących możliwości zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami intelektualnymi. Kontrola wykazała również, że w większości WTZ koszty były ponoszone zgodnie z zasadami oszczędności i wydajności, co jest istotne dla efektywności ich działalności.
Wnioski
Wnioski
1. Niewłaściwe praktyki w zakresie przekazywania środków finansowych, takie jak transfer funduszy PFRON na prywatne rachunki bankowe kierowników WTZ, obniżają transparentność wydatkowania publicznych środków oraz utrudniają kontrolę nad ich wykorzystaniem, co może prowadzić do nadużyć finansowych.
2. W latach 2021–2023 stwierdzono, że niektóre WTZ nie prowadziły odpowiedniej ewidencji księgowej, co uniemożliwiało weryfikację prawidłowości sprawozdań finansowych. Wymaga to wprowadzenia bardziej rygorystycznych standardów w zakresie dokumentacji finansowej, aby zapewnić rzetelność i przejrzystość w zarządzaniu funduszami.
3. Uczestnicy WTZ, którzy byli zarejestrowani jako osoby poszukujące pracy, mieli ograniczony dostęp do usług rynku pracy, co wskazuje na potrzebę lepszej integracji działań WTZ z lokalnymi urzędami pracy oraz zwiększenia wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej.
4. Wydatki na działalność WTZ w latach 2021–2023 były w większości ponoszone w sposób oszczędny, jednakże stwierdzono przypadki rozliczania kosztów, które nie mieściły się w katalogu wydatków kwalifikowanych. Wymaga to lepszego zrozumienia przepisów przez zarządzających WTZ oraz szkoleń w zakresie prawidłowego rozliczania kosztów.
5. Dodatkowe środki pozyskane przez WTZ na realizację projektów związanych z działalnością warsztatów wskazują na potencjał do rozwijania innowacyjnych programów wsparcia. Należy jednak zapewnić, aby te środki były wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem oraz aby projekty były odpowiednio monitorowane i oceniane pod kątem efektywności.
6. Brak powołania rad społecznych w skontrolowanych WTZ w latach 2021–2023 może ograniczać możliwości uczestników w zakresie wpływu na decyzje dotyczące ich rehabilitacji i wsparcia. Warto rozważyć wprowadzenie takich ciał doradczych, aby zwiększyć zaangażowanie uczestników w procesy decyzyjne oraz poprawić jakość świadczonych usług.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie obowiązkowego powoływania rad społecznych w Warsztatach Terapii Zajęciowej (WTZ) w celu zwiększenia zaangażowania rodziców i opiekunów prawnych uczestników. Rady te mogłyby pełnić rolę doradczą oraz wspierać proces podejmowania decyzji dotyczących programów rehabilitacyjnych i integracyjnych.
2. Zwiększenie transparentności i dostępności informacji o dostępnych formach wsparcia oraz programach rehabilitacyjnych dla osób z niepełnosprawnościami. Warto stworzyć centralny portal informacyjny, który gromadziłby wszystkie istotne dane dotyczące ofert pracy, szkoleń oraz zajęć klubowych w WTZ.
3. Wzmocnienie współpracy WTZ z lokalnymi instytucjami oraz organizacjami pozarządowymi, aby zapewnić uczestnikom kompleksowe wsparcie w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej. Regularne spotkania i wspólne projekty mogłyby przyczynić się do lepszego dostosowania oferty do potrzeb uczestników.
4. Opracowanie i wdrożenie systemu monitorowania oraz oceny efektywności programów rehabilitacyjnych realizowanych w WTZ. Regularne analizy wyników mogłyby pomóc w identyfikacji obszarów wymagających poprawy oraz w dostosowywaniu działań do zmieniających się potrzeb uczestników.
5. Zwiększenie dostępności zajęć klubowych w WTZ poprzez elastyczne podejście do organizacji tych zajęć, uwzględniające różnorodność potrzeb uczestników. Warto rozważyć wprowadzenie zajęć w różnych porach dnia oraz dostosowanie programów do indywidualnych możliwości i zainteresowań osób z niepełnosprawnościami.
6. Promowanie innowacyjnych metod wsparcia zawodowego, takich jak doradztwo zawodowe oraz szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, w celu lepszego przygotowania uczestników WTZ do wejścia na rynek pracy. Współpraca z lokalnymi pracodawcami mogłaby ułatwić integrację osób z niepełnosprawnościami w środowisku zawodowym.