W stronę zielonej spójności. Rekomendacje Polskiej Zielonej Sieci dla nowej polityki spójności w Wieloletnich Ramach Finansowych na lata 2028-2034.
Autor:
Data publikacji: 09/01/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Edukacja i Nauka | Ochrona środowiska | Polityka | Polityka społeczna | Sprawy zagraniczne
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport przedstawia rekomendacje Polskiej Zielonej Sieci dotyczące przyszłej polityki spójności Unii Europejskiej w kontekście Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028-2034. Kluczowym postulatem jest kontynuacja polityki spójności, jednak z naciskiem na jej efektywność i lepsze powiązanie z długoterminowymi celami, takimi jak redukcja emisji gazów cieplarnianych. Krytyka obecnych programów wskazuje na ich słabą koordynację, co utrudnia ocenę ich wpływu na realizację strategii, takich jak Europejski Zielony Ład.
Rekomendacje sugerują wzmocnienie reform w polityce spójności, uzależniając wypłaty funduszy od ich realizacji. Proponowane jest także zwiększenie budżetu oraz ambicji polityki, aby lepiej odpowiadała na wyzwania związane z ochroną środowiska i społecznymi aspektami rozwoju. W dokumencie podkreślono znaczenie centralizacji w zarządzaniu funduszami, co może przyczynić się do skuteczniejszego osiągania celów. W kontekście nadchodzących zmian, rok 2025 będzie kluczowy dla intensyfikacji prac nad nową polityką, mającą na celu zrównoważony rozwój i integrację europejską.
Wnioski
Wnioski
1. Niezbędne jest wzmocnienie koordynacji polityki spójności, aby zapewnić skuteczniejsze osiąganie długoterminowych celów, takich jak redukcja emisji gazów cieplarnianych. Obecny system wydatkowania funduszy nie przekłada się na widoczne postępy, co wymaga reform w zakresie monitorowania i oceny efektywności inwestycji.
2. Kluczowym elementem przyszłej polityki spójności powinno być zintegrowanie funduszy z krajowymi strategiami oraz celami Unii Europejskiej, w tym z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu. Taki model pozwoli na lepsze powiązanie inwestycji z reformami, co zwiększy ich wpływ na realizację celów klimatycznych.
3. Wprowadzenie jednolitych i przejrzystych zasad naboru dla grup roboczych oraz wzmocnienie partnerstwa w procesie programowania jest niezbędne do eliminacji wąskich gardeł. Umożliwi to efektywniejsze wykorzystanie potencjału istniejących komitetów monitorujących oraz włączenie nowych interesariuszy w sposób transparentny.
4. Wzmacnianie partnerstw tematycznych, zwłaszcza między organizacjami ekologicznymi a instytucjami świadczącymi usługi społeczne, jest kluczowe dla skutecznej walki z problemami takimi jak ubóstwo energetyczne. Tego rodzaju współpraca może przyczynić się do bardziej zrównoważonego rozwoju społeczności lokalnych.
5. Zastosowanie zasady „nieznacznego szkodzenia środowisku” (DNSH) w całym okresie programowania WRF 2028-2034 jest konieczne, aby uniknąć przenoszenia projektów o negatywnym wpływie na środowisko do mniej restrykcyjnych instrumentów. Wymaga to jednak opracowania jasnych wytycznych dotyczących oceny projektów oraz ich bieżącego monitorowania.
6. Wzrost budżetu oraz ambicji polityki spójności powinien być ukierunkowany na długoterminowe cele, co wymaga przemyślanej strategii finansowania, która uwzględnia zarówno potrzeby ekologiczne, jak i społeczne. Tylko w ten sposób można osiągnąć zrównoważony rozwój i odpowiedzieć na wyzwania współczesnego świata.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie całkowitego zakazu finansowania paliw kopalnych oraz technologii szkodliwych dla środowiska w ramach przyszłej polityki spójności, aby zapewnić zgodność z celami Europejskiego Zielonego Ładu i strategią bioróżnorodności do 2030 roku.
2. Zastosowanie rozwiązań opartych na przyrodzie (Nature Based Solutions) jako jedynej metody adaptacji do zmian klimatu w projektach finansowanych przez politykę spójności, co pozwoli na skuteczniejsze przeciwdziałanie skutkom klęsk żywiołowych oraz ochronę ekosystemów.
3. Usprawnienie procesu wdrażania polityki spójności poprzez wprowadzenie elastyczniejszych i bardziej realistycznych terminów naborów oraz realizacji projektów, co umożliwi lepsze dostosowanie do specyfiki działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe i lokalne społeczności.
4. Zwiększenie synergii pomiędzy różnymi funduszami i instrumentami wsparcia, aby zminimalizować komplikacje związane z różnymi zasadami i regulacjami, co przyczyni się do bardziej efektywnego wykorzystania dostępnych środków.
5. Wzmocnienie mechanizmów monitorowania i oceny skuteczności inwestycji w polityce spójności, aby lepiej śledzić postępy w osiąganiu celów związanych z redukcją emisji gazów cieplarnianych oraz innymi długoterminowymi celami środowiskowymi.
6. Zwiększenie zaangażowania lokalnych społeczności i interesariuszy w procesy decyzyjne dotyczące projektów finansowanych z funduszy spójności, co pozwoli na lepsze dostosowanie działań do rzeczywistych potrzeb i wyzwań na poziomie lokalnym.