Umiejętności na polskim rynku pracy. Raport tematyczny z badania PIAAC 2023
Autor: Instytut Badań Edukacyjnych
Data publikacji: 04/2025
Tematyka: Gospodarka i rynek pracy
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport tematyczny z badania PIAAC 2023 analizuje umiejętności na polskim rynku pracy, koncentrując się na wpływie znajomości języków obcych na wynagrodzenia. Wyniki wskazują, że znajomość języka angielskiego i niemieckiego przynosi istotne korzyści finansowe, podczas gdy znajomość języka rosyjskiego nie ma takiego wpływu. Osoby posługujące się językiem angielskim na poziomie umożliwiającym codzienne funkcjonowanie mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie o 27%, natomiast umiejętność robienia zakupów w tym języku przekłada się na wzrost o 9%. W przypadku języka niemieckiego, biegłość w jego używaniu skutkuje podniesieniem wynagrodzenia o 42%.
Raport podkreśla również, że wyższe umiejętności językowe są rzadziej spotykane, co czyni je bardziej cenionymi na rynku pracy. Analiza regresji ujawnia złożoność czynników wpływających na wynagrodzenia, z modelami wyjaśniającymi około 28% zmienności płac. Warto zauważyć, że wyższe zarobki mogą sprzyjać dalszemu rozwojowi kompetencji, co prowadzi do pogłębiania nierówności płacowych. Badanie ukazuje znaczenie umiejętności językowych w kontekście zatrudnienia oraz ich wpływ na możliwości zawodowe i finansowe pracowników w Polsce.
Wnioski
Wnioski
1. Analiza dekompozycji wariancji wynagrodzeń wskazuje, że jedynie 23% różnic w zarobkach w krajach OECD można wyjaśnić obserwowalnymi cechami, takimi jak wykształcenie, umiejętności i doświadczenie zawodowe, co sugeruje, że większość różnic wynika z czynników nieuwzględnionych w analizie, takich jak jakość dopasowania pracownika do stanowiska.
2. Znajomość języków obcych, szczególnie angielskiego i niemieckiego, ma istotny wpływ na wynagrodzenia, przy czym wyższy poziom umiejętności językowych przekłada się na większe premie płacowe. Osoby posługujące się językiem angielskim na poziomie umożliwiającym codzienne użycie mogą liczyć na wynagrodzenie wyższe o 27% w porównaniu do tych, którzy mają jedynie podstawowe umiejętności.
3. Wzajemne relacje między zarobkami a rozwojem kompetencji są złożone; wyższe wynagrodzenia mogą sprzyjać dalszemu kształceniu, co z kolei prowadzi do pogłębiania nierówności płacowych. Osoby o wyższych umiejętnościach są bardziej skłonne do inwestowania w edukację, co może prowadzić do lepiej płatnych stanowisk.
4. Istnieją znaczące niedopasowania między kwalifikacjami pracowników a wymaganiami stanowisk, co może ograniczać dostęp do lepiej płatnych posad. Pracownicy z nadwyżką umiejętności mogą nie wykorzystywać swojego potencjału, podczas gdy deficyty umiejętności mogą uniemożliwiać zdobycie atrakcyjnych ofert pracy.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmacnianie nauki języków obcych: Należy zainwestować w programy edukacyjne, które promują naukę języków obcych, szczególnie angielskiego i niemieckiego, na poziomie zaawansowanym. Wprowadzenie intensywnych kursów językowych w szkołach oraz na uczelniach wyższych może zwiększyć konkurencyjność absolwentów na rynku pracy.
2. Dostosowanie programów nauczania do potrzeb rynku: Uczelnie i instytucje edukacyjne powinny regularnie aktualizować swoje programy nauczania, aby lepiej odpowiadały wymaganiom rynku pracy. Współpraca z pracodawcami w celu identyfikacji kluczowych umiejętności i kompetencji, które są poszukiwane, może przyczynić się do lepszego przygotowania studentów do przyszłych wyzwań zawodowych.
3. Promowanie kształcenia ustawicznego: Warto zachęcać pracowników do uczestnictwa w kursach i szkoleniach, które pozwalają na rozwijanie umiejętności zawodowych oraz językowych. Programy wsparcia finansowego dla osób dorosłych, które chcą podnosić swoje kwalifikacje, mogą zwiększyć ich szanse na awans zawodowy i lepsze wynagrodzenie.
4. Zwiększenie dostępności danych o wynagrodzeniach: Rekomenduje się stworzenie ogólnodostępnej platformy, która gromadziłaby dane o wynagrodzeniach w różnych sektorach oraz poziomach umiejętności. Taka baza informacji mogłaby pomóc pracownikom w podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących kariery oraz rozwoju zawodowego.