Udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacja prawna.
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 31/10/2024
Tematyka: Administracja publiczna | Polityka społeczna | Prawo | Samorząd terytorialny
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument przedstawia wyniki kontroli dotyczącej nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego w Polsce. Wskazuje na problemy związane z weryfikacją osób korzystających z tych usług, co rodzi ryzyko, że środki finansowe są wykorzystywane przez osoby zdolne do opłacenia pomocy prawnej. Wskazano na potrzebę wprowadzenia porad na odległość, co mogłoby zwiększyć dostępność usług dla osób potrzebujących.
W kontrolowanych jednostkach, takich jak np. Starostwo Powiatowe w Sokółce, opisano działania związane z organizacją nieodpłatnej pomocy prawnej, w tym współpracę z organizacjami pozarządowymi oraz liczbę udzielonych porad. Starostowie zgłaszali uwagi dotyczące usprawnienia systemu, w tym uproszczenia procedur oraz wprowadzenia możliwości udzielania porad w różnych formach, takich jak telefoniczna czy mailowa.
Z analizy opinii beneficjentów wynika, że większość z nich oceniła usługi jako życzliwe i zrozumiałe, a także doceniła dogodność lokalizacji punktów pomocy. Wskazano również na potrzebę poprawy organizacji i dostępności usług, co może przyczynić się do lepszego wsparcia osób potrzebujących pomocy prawnej. Dokument podkreśla znaczenie efektywnego zarządzania systemem nieodpłatnej pomocy prawnej w Polsce.
Wnioski
Wnioski
1. System nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego w powiatach wykazuje znaczną efektywność, co potwierdzają pozytywne opinie beneficjentów dotyczące jakości świadczonych usług, w tym życzliwości personelu oraz zrozumiałości przekazywanych informacji.
2. Wiele powiatów nie określiło mierników efektywności realizacji zadań związanych z pomocą prawną, co może prowadzić do trudności w ocenie rzeczywistego wpływu tych działań na społeczność lokalną. Istnieje potrzeba wprowadzenia konkretnych wskaźników, które umożliwią lepsze monitorowanie i ocenę efektywności świadczonych usług.
3. Weryfikacja sprawozdań z realizacji zadań przez organizacje pozarządowe odbywa się w różnorodny sposób, co może wpływać na spójność i rzetelność ocen. Zaleca się ujednolicenie procedur weryfikacyjnych, aby zapewnić jednolitą jakość i transparentność w rozliczaniu dotacji.
4. W niektórych powiatach występują zastrzeżenia dotyczące realizacji wniosków pokontrolnych, co wskazuje na potrzebę zwiększenia zaangażowania lokalnych władz w poprawę jakości świadczonych usług oraz w eliminację stwierdzonych nieprawidłowości.
5. Wprowadzenie systemu teleinformatycznego do obsługi nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego przyczyniło się do lepszej organizacji pracy i monitorowania realizacji zadań, co powinno być kontynuowane i rozwijane w celu dalszej poprawy efektywności systemu.
6. Wysoki odsetek beneficjentów, którzy otrzymali pomoc w umówionym terminie oraz w dogodnych lokalizacjach, świadczy o dobrze zorganizowanej infrastrukturze punktów pomocy prawnej. Należy jednak kontynuować prace nad poprawą dostępności tych usług, aby dotrzeć do wszystkich potrzebujących mieszkańców.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie systematycznego zbierania opinii od beneficjentów nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego, aby zwiększyć reprezentatywność danych i umożliwić lepszą ocenę jakości świadczonych usług. Należy rozważyć wprowadzenie standardowych formularzy oceny, które będą wypełniane po każdej wizycie.
2. Ustanowienie jasnych mierników efektywności działań związanych z udzielaniem nieodpłatnej pomocy prawnej, które pozwolą na monitorowanie i ocenę realizacji zadań. Mierniki te powinny obejmować zarówno ilość udzielonych porad, jak i jakość świadczonych usług, co umożliwi lepsze dostosowanie działań do potrzeb społeczności lokalnych.
3. Zwiększenie dostępności punktów poradnictwa poprzez analizę lokalizacji oraz dostosowanie ich do potrzeb mieszkańców. Należy przeprowadzić badania dotyczące dostępności geograficznej oraz godzin otwarcia, aby zapewnić, że usługi są dostępne dla jak najszerszej grupy beneficjentów.
4. Wzmocnienie współpracy pomiędzy starostwami a organizacjami pozarządowymi, które świadczą usługi w zakresie nieodpłatnej pomocy prawnej. Regularne spotkania i wymiana doświadczeń mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia potrzeb lokalnych społeczności oraz efektywniejszego wykorzystania dostępnych zasobów.
5. Wprowadzenie programów szkoleniowych dla pracowników zajmujących się udzielaniem nieodpłatnej pomocy prawnej, aby podnieść ich kompetencje oraz umiejętności interpersonalne. Szkolenia powinny obejmować zarówno aspekty prawne, jak i techniki komunikacji z beneficjentami, co przyczyni się do poprawy jakości świadczonych usług.
6. Opracowanie i wdrożenie strategii promocji nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego wśród mieszkańców. Należy wykorzystać różnorodne kanały komunikacji, takie jak media społecznościowe, lokalne wydarzenia czy kampanie informacyjne, aby zwiększyć świadomość społeczną na temat dostępnych usług i ich korzyści.