REALIZACJA ZADAŃ PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2021–2024
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 12/06/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Demografia | Infrastruktura | Niepełnosprawność | Ochrona zdrowia | Polityka | Polityka społeczna | Samorząd terytorialny
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport przedstawia wyniki kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK) oraz Ministerstwo Zdrowia, koncentrując się na dostępności świadczeń zdrowotnych w Polsce w latach 2021-2024. Analiza obejmuje 284 komórki organizacyjne oraz 184 rodzaje świadczeń, na które prowadzone są odrębne listy oczekujących. W pierwszym półroczu 2024 roku zauważono, że czas oczekiwania na świadczenia wydłużył się w 68,5% przypadków stabilnych, a liczba oczekujących wzrosła w 83,5% komórek. W przypadku przypadków pilnych, czas oczekiwania wydłużył się w 37,5% komórek, a liczba oczekujących wzrosła w 77,8% z nich.
W grudniu 2023 roku, pacjenci byli przyjmowani na bieżąco w 50,4% komórek, a w 19,4% z nich czas oczekiwania wynosił 30 dni lub więcej. Analiza 30 wybranych świadczeń wykazała, że w przypadku stabilnych, czas oczekiwania wydłużył się w 56,7% przypadków, a liczba oczekujących wzrosła w 66,7% z nich. W kontekście legislacyjnym, dokument wskazuje na potrzebę dalszych działań w celu poprawy dostępu do świadczeń zdrowotnych oraz eliminacji tzw. „białych plam” w systemie ochrony zdrowia. Wnioski te podkreślają konieczność reform oraz zwiększenia efektywności w zarządzaniu zasobami zdrowotnymi.
Wnioski
Wnioski
1. Występują znaczące dysproporcje w dostępie do świadczeń zdrowotnych pomiędzy poszczególnymi oddziałami wojewódzkimi NFZ, co prowadzi do nierówności w jakości opieki zdrowotnej. Należy podjąć działania mające na celu wyrównanie tych różnic, aby zapewnić równy dostęp do usług medycznych dla wszystkich pacjentów.
2. Czas oczekiwania na świadczenia zdrowotne w wielu przypadkach uległ wydłużeniu, co wskazuje na rosnące problemy z dostępnością usług. Wzrost liczby pacjentów oczekujących na leczenie w ponad 78% komórek organizacyjnych sugeruje konieczność zwiększenia nakładów na system ochrony zdrowia oraz optymalizacji procesów zarządzania kolejkami.
3. W obszarze ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, szczególnie w poradniach okulistycznych, neurologicznych i kardiologicznych, występują znaczne różnice w liczbie dni oczekiwania oraz liczbie pacjentów na listach oczekujących. Wymaga to szczegółowej analizy i dostosowania strategii zakupowych NFZ do rzeczywistych potrzeb pacjentów.
4. Problematyka „białych plam” w dostępie do świadczeń zdrowotnych, gdzie nie zabezpieczono odpowiedniej dostępności usług, wskazuje na niedostateczne planowanie i realizację zakupów świadczeń przez oddziały wojewódzkie NFZ. Konieczne jest wprowadzenie bardziej efektywnych mechanizmów monitorowania i oceny potrzeb zdrowotnych w regionach.
5. Wzrost liczby komórek organizacyjnych, w których pacjenci są przyjmowani na bieżąco, jest pozytywnym sygnałem, jednakże wciąż istnieje znaczna liczba jednostek, w których czas oczekiwania przekracza 30 dni. Należy skoncentrować się na poprawie efektywności tych jednostek, aby zminimalizować czas oczekiwania na świadczenia.
6. W kontekście pilnych przypadków, pomimo że w niektórych obszarach czas oczekiwania się nie zmienił, to jednak w wielu przypadkach wzrósł, co może wpływać na jakość opieki i zdrowie pacjentów. Wymaga to natychmiastowych działań w celu poprawy dostępności i jakości świadczeń w sytuacjach wymagających szybkiej interwencji medycznej.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Zwiększenie finansowania systemu ochrony zdrowia: Należy rozważyć zwiększenie budżetu przeznaczonego na ochronę zdrowia, aby poprawić dostępność świadczeń medycznych oraz skrócić czas oczekiwania na leczenie. Dodatkowe środki powinny być skierowane na rozwój infrastruktury medycznej oraz na zatrudnienie większej liczby specjalistów w kluczowych dziedzinach.
2. Optymalizacja zarządzania listami oczekujących: Wprowadzenie nowoczesnych systemów informatycznych do zarządzania listami oczekujących, które umożliwią bieżące monitorowanie i analizowanie danych dotyczących czasu oczekiwania oraz liczby pacjentów. Taki system powinien także umożliwiać pacjentom śledzenie statusu ich oczekiwania w czasie rzeczywistym.
3. Edukacja i wsparcie dla personelu medycznego: Należy zainwestować w programy szkoleniowe dla personelu medycznego, które będą koncentrować się na efektywnym zarządzaniu czasem oraz komunikacji z pacjentami. Wzmacnianie kompetencji personelu przyczyni się do lepszej organizacji pracy oraz zwiększenia satysfakcji pacjentów.
4. Wprowadzenie standardów jakości świadczeń zdrowotnych: Opracowanie i wdrożenie jednolitych standardów jakości dla różnych rodzajów świadczeń zdrowotnych, które będą obowiązywać w całym kraju. Standaryzacja pomoże w zapewnieniu wysokiej jakości usług oraz w eliminacji różnic w dostępie do opieki zdrowotnej w różnych regionach.
5. Zwiększenie dostępności telemedycyny: Promowanie i rozwijanie usług telemedycznych jako alternatywy dla tradycyjnych wizyt lekarskich, co może przyczynić się do zmniejszenia obciążenia placówek medycznych oraz skrócenia czasu oczekiwania na konsultacje. Telemedycyna powinna być szczególnie promowana w obszarach wiejskich i mniej zurbanizowanych.
6. Regularne monitorowanie i ocena efektywności systemu: Wprowadzenie systematycznych badań i analiz dotyczących efektywności funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, w tym czasu oczekiwania na świadczenia oraz liczby pacjentów. Regularne raportowanie wyników pozwoli na szybką identyfikację problemów oraz podejmowanie odpowiednich działań naprawczych.