REALIZACJA „WIELOLETNIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY ROZWOJOWEJ NA LATA 2021–2030. SOLIDARNOŚĆ DLA ROZWOJU”
Autor: Najwyższa Izba Kontroli
Data publikacji: 29/04/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Edukacja i Nauka | Polityka | Sprawy zagraniczne
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport przedstawia wyniki kontroli dotyczącej realizacji „Wieloletniego Programu Współpracy Rozwojowej na lata 2021–2030”. W ramach analizy oceniono działania Ministerstwa Spraw Zagranicznych (MSZ) oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW). Kontrola wykazała, że konkursy ogłoszone przez MSZ były zgodne z obowiązującymi przepisami, a komisje konkursowe składały się z przedstawicieli organizacji pozarządowych.
Jednakże stwierdzono nieprawidłowości, takie jak brak deklaracji o braku konfliktu interesów ze strony Prezesa FSM, co naruszało zasady konkursowe. W przypadku Programu stypendialnego im. Stefana Banacha oraz zadania „Solidarni z Ukrainą” zauważono, że zleceniobiorcy nie wykazali działań i wydatków zgodnie z wcześniej określonymi planami, co wpływało na przejrzystość rozliczeń.
Dodatkowo, w analizie wskazano na niską rozpoznawalność marki „Polska pomoc”, co może ograniczać efektywność działań informacyjnych. Wnioski z kontroli podkreślają konieczność poprawy w zakresie dokumentacji oraz transparentności w realizacji projektów, co jest kluczowe dla efektywności współpracy rozwojowej. Dokument stanowi istotny krok w kierunku zwiększenia efektywności i odpowiedzialności w realizacji polityki pomocowej.
Wnioski
Wnioski
1. Niezbędne jest wprowadzenie skutecznych mechanizmów nadzorczych, które umożliwią rzetelną weryfikację wydatków oraz osiąganych rezultatów w projektach współpracy rozwojowej, aby zminimalizować ryzyko nieprawidłowości i zwiększyć transparentność działań.
2. Wskazanie na brak obowiązku stosowania wskaźników z matrycy rezultatów przez realizatorów projektów podkreśla potrzebę opracowania jednolitych zasad pomiaru i raportowania, co pozwoli na lepszą ocenę skuteczności działań oraz ich wpływu na cele zrównoważonego rozwoju.
3. Nierzetelne zatwierdzanie sprawozdań z realizacji projektów, w tym przypadki błędnych kwot wydatków, wskazuje na konieczność wzmocnienia procedur kontrolnych w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, aby zapewnić zgodność z umowami oraz rzetelność przedstawianych danych.
4. Wysoka liczba wypłaconych stypendiów oraz przeprowadzonych kursów i staży naukowych świadczy o pozytywnym wpływie projektów na rozwój uczestników, co powinno być kontynuowane i rozwijane w przyszłych inicjatywach.
5. Konieczne jest zintensyfikowanie działań w zakresie ewaluacji projektów współpracy rozwojowej, aby regularnie monitorować ich efektywność oraz dostosowywać strategie do zmieniających się potrzeb i warunków w krajach partnerskich.
6. Wprowadzenie bardziej szczegółowych wymogów dotyczących dokumentacji projektowej, w tym formalnych podstaw dla ekspertyz i analiz, jest kluczowe dla zapewnienia jakości realizowanych działań oraz ich zgodności z założeniami ofert.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Należy opracować i wdrożyć szczegółowe strategie współpracy rozwojowej dla każdego z krajów priorytetowych, uwzględniając konkretne cele i rezultaty, aby zapewnić skuteczność i adekwatność wsparcia. Wskazane jest, aby proces ten był oparty na doświadczeniach z dokumentu pilotażowego dla Mołdawii.
2. W celu zwiększenia transparentności i efektywności wydatkowania środków publicznych, konieczne jest wprowadzenie mechanizmów nadzorczych, które umożliwią niezależną weryfikację osiąganych rezultatów oraz ponoszonych wydatków w ramach projektów współpracy rozwojowej.
3. Zaleca się wprowadzenie obowiązku regularnego pomiaru wskaźników z matrycy rezultatów oraz opracowanie zasad raportowania dotyczących ich realizacji. To pozwoli na lepszą ocenę skuteczności działań oraz ich wpływu na osiąganie celów zrównoważonego rozwoju.
4. Należy przeprowadzać regularne badania ewaluacyjne dotyczące współpracy rozwojowej, aby systematycznie oceniać wpływ polskiej pomocy na rozwój krajów beneficjentów. Wyniki tych badań powinny być wykorzystywane do planowania i dostosowywania przyszłych działań.
5. W celu poprawy jakości projektów, które są finansowane z dotacji, konieczne jest wprowadzenie bardziej rygorystycznych kryteriów oceny ofert oraz zapewnienie, że wszystkie projekty są rekomendowane przez komisję konkursową na podstawie pełnej i rzetelnej dokumentacji.
6. Warto zainicjować konsultacje z interesariuszami w krajach priorytetowych, aby lepiej zrozumieć ich potrzeby i oczekiwania. Taki dialog pozwoli na dostosowanie strategii współpracy do lokalnych uwarunkowań i zwiększy efektywność polskiej pomocy rozwojowej.