RAPORT W PIGUŁCE
Autor: Instytut Nowej Europy
Data publikacji: 07/2025
Tematyka: Polityka | Sprawy zagraniczne
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport przedstawia aktualną sytuację polityczną w Czechach w kontekście nadchodzących wyborów parlamentarnych zaplanowanych na październik 2025 roku. Wybory te odbywają się w atmosferze rosnącej presji gospodarczej, napięć geopolitycznych oraz głębokiej polaryzacji społecznej, spowodowanej m.in. wysoką inflacją i kontrowersjami związanymi z Zielonym Ładem oraz wojną w Ukrainie.
W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego w lutym 2021 roku, zmieniono metodę rozdzielania mandatów, co ma na celu zwiększenie szans mniejszych ugrupowań. Obecnie mandaty są przydzielane w pierwszym etapie na podstawie ilorazu wyborczego zbliżonego do kwoty Hare’a, a w drugim etapie stosuje się metodę d’Hondta dla partii, które przekroczyły próg wyborczy.
W sondażach politycznych dominują ugrupowania takie jak STAN i SPD, które notują około 10-13% poparcia. Partia Piratów oraz Stačilo! zyskują na znaczeniu, ale ich poparcie oscyluje wokół 5-7%. Czeska Partia Socjaldemokratyczna (SOCDEM) pozostaje poniżej progu wyborczego. Istotny odsetek wyborców jest niezdecydowany, co może wpłynąć na ostateczny wynik wyborów. Przewiduje się, że Izba Poselska po wyborach będzie silnie rozdrobniona, co utrudni formowanie większości parlamentarnej.
Wnioski
Wnioski
1. Wprowadzenie reform legislacyjnych, takich jak nowelizacja definicji gwałtu oraz rozszerzenie praw dla par jednopłciowych, wskazuje na postępujący proces modernizacji i dostosowywania prawa do współczesnych standardów społecznych, co może przyczynić się do zwiększenia równości i ochrony praw człowieka.
2. Zmiany w ordynacji wyborczej, w tym wprowadzenie ilorazu wyborczego zbliżonego do kwoty Hare’a, mają na celu zwiększenie reprezentatywności mniejszych ugrupowań politycznych, co może prowadzić do bardziej zróżnicowanego i pluralistycznego krajobrazu politycznego w Czechach.
3. Wzrost napięć geopolitycznych oraz rosnąca presja gospodarcza, związana z wysoką inflacją i kosztami życia, mogą wpływać na stabilność polityczną kraju, co z kolei może prowadzić do większej polaryzacji społeczeństwa i trudności w formowaniu koalicji rządowych.
4. Kontrowersje związane z kampaniami dezinformacyjnymi oraz dyskusjami na temat finansowania mediów publicznych podkreślają potrzebę wzmocnienia mechanizmów ochrony demokracji i transparentności w przestrzeni publicznej, co jest kluczowe dla zachowania zaufania obywateli do instytucji państwowych.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Zwiększenie transparentności procesu wyborczego: Należy wprowadzić mechanizmy, które zapewnią większą przejrzystość w alokacji mandatów oraz w sposobie, w jaki głosy preferencyjne wpływają na wyniki wyborów. Umożliwi to wyborcom lepsze zrozumienie, jak ich głosy są przetwarzane i jakie mają realne znaczenie w kontekście wyborczym.
2. Wspieranie mniejszych ugrupowań politycznych: Rekomenduje się wprowadzenie dodatkowych środków wsparcia dla mniejszych partii, które mogą mieć trudności w przekroczeniu progów wyborczych. Może to obejmować dotacje na kampanie wyborcze, szkolenia dla kandydatów oraz programy mentoringowe, które pomogą im w budowaniu silniejszej pozycji na scenie politycznej.
3. Edukacja wyborców na temat systemu wyborczego: Należy zainwestować w kampanie edukacyjne, które wyjaśnią obywatelom zasady funkcjonowania systemu wyborczego, w tym mechanizmy głosowania preferencyjnego oraz progi wyborcze. Zwiększenie świadomości społecznej w tym zakresie może przyczynić się do bardziej świadomego uczestnictwa obywateli w procesie wyborczym.
6. Zwiększenie udziału młodzieży w polityce: Rekomenduje się wprowadzenie programów, które zachęcą młodych ludzi do aktywnego uczestnictwa w polityce, zarówno poprzez edukację, jak i praktyczne doświadczenia, takie jak staże w instytucjach publicznych. Wzmocnienie głosu młodzieży w procesach decyzyjnych może przyczynić się do bardziej zrównoważonego rozwoju polityki krajowej.