Zielony ład dla polskich lasów
Data publikacji: 11/2023
Tematyka: Ochrona środowiska | Polityka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument omawia wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2 marca 2023 roku, który stwierdził niezgodność polskiego prawa dotyczącego gospodarki leśnej z prawem unijnym. W wyniku skargi organizacji pozarządowych, Komisja Europejska wszczęła procedurę naruszenia prawa, co doprowadziło do konieczności nowelizacji ustawy o lasach w Polsce. Trybunał zauważył, że w polskim systemie prawnym nie przestrzegane są wymogi ochrony gatunkowej roślin i zwierząt.
Dokument krytycznie ocenia również zmiany w Rozporządzeniu w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, które zostały zaproponowane przez Radę Unii Europejskiej. Zmiany te ograniczają ambitne cele dotyczące ochrony siedlisk Natura 2000, w tym wykreślenie zapisów dotyczących odbudowy siedlisk o nieznanym stanie oraz osłabienie klauzuli dotyczącej pogorszenia stanu siedlisk. Propozycje Parlamentu Europejskiego, które miały na celu uproszczenie wskaźników bioróżnorodności, mogą prowadzić do mniej ambitnych działań na rzecz ochrony środowiska.
W kontekście trwającej agresji Rosji na Ukrainę, obawy o bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne wpłynęły na osłabienie regulacji dotyczących ochrony ekosystemów leśnych. Dokument podkreśla potrzebę większej transparentności i zaangażowania społeczeństwa w procesy decyzyjne dotyczące zarządzania lasami.
Wnioski
Wnioski
1. Wprowadzenie masowych wycinek w Puszczy Białowieskiej w 2017 roku, w tym wycinki chronionych drzewostanów, wskazuje na niedostateczne przestrzeganie przepisów dotyczących ochrony środowiska oraz brak odpowiedniej oceny oddziaływania na obszary Natura 2000, co może prowadzić do nieodwracalnych szkód w ekosystemie.
2. Decyzje administracyjne dotyczące planów urządzenia lasu (PUL) nie podlegają sądowej kontroli, co ogranicza możliwość skutecznego monitorowania i egzekwowania przepisów ochrony przyrody, a tym samym stwarza ryzyko dla bioróżnorodności leśnej.
3. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z marca 2023 roku podkreśla, że polskie prawo dotyczące gospodarki leśnej jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej, co wymaga pilnej nowelizacji przepisów w celu zapewnienia skutecznej ochrony gatunków roślin i zwierząt.
4. Propozycje zmian w przepisach dotyczących bioróżnorodności, takie jak ograniczenie liczby wskaźników oraz wykreślenie zapisów o dostępie do wymiaru sprawiedliwości, mogą prowadzić do osłabienia ochrony ekosystemów leśnych i zmniejszenia ambicji w zakresie odbudowy zdegradowanych obszarów.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie skutecznych mechanizmów monitorowania i oceny stanu siedlisk Natura 2000, które umożliwią dokładne określenie kondycji ekosystemów oraz identyfikację obszarów wymagających działań odbudowujących. Należy opracować jasne kryteria oceny, aby uniknąć subiektywnej interpretacji wyników.
2. Zwiększenie ambicji w zakresie ochrony bioróżnorodności leśnej poprzez wprowadzenie obowiązkowych wskaźników, które będą monitorowane na poziomie krajowym. Wskazniki te powinny być dostosowane do specyfiki lokalnych ekosystemów, aby zapewnić ich efektywność w poprawie stanu lasów.
3. Zapewnienie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących zarządzania lasami, co umożliwi społeczeństwu aktywne uczestnictwo w procesach decyzyjnych. Należy wprowadzić przepisy, które umożliwią obywatelom kwestionowanie decyzji administracyjnych dotyczących gospodarki leśnej.
4. Opracowanie i wdrożenie kompleksowych planów zarządzania lasami, które będą uwzględniały zarówno aspekty ekologiczne, jak i społeczne. Plany te powinny być tworzone w konsultacji z lokalnymi społecznościami oraz organizacjami pozarządowymi, aby zapewnić ich akceptację i skuteczność.