RAPORT OSW 10/2023
Autor: Ośrodek Studiów Wschodnich
Data publikacji: 10/2025
Tematyka: Sprawy zagraniczne | Unia Europejska
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport omawia wyzwania związane z integracją bankową w Unii Europejskiej, szczególnie w kontekście utworzenia wspólnego ubezpieczenia depozytów. Po pandemii COVID-19 oraz w obliczu wojny w Ukrainie, kwestie te zyskały na pilności. Niemcy, tradycyjnie sceptyczne wobec mechanizmów solidarności finansowej, muszą zmierzyć się z rosnącymi potrzebami regulacyjnymi w sektorze bankowym. Mniejsze banki, pozostające pod nadzorem krajowym, mogą stwarzać ryzyko systemowe, co podkreśla potrzebę ich integracji w ramach ponadnarodowych struktur.
Raport wskazuje na ograniczenia w kompetencjach instytucji takich jak SSM i SRM, które nie obejmują mniejszych banków, co może prowadzić do kumulacji ryzyka w narodowych niszach regulacyjnych. Wzrost wydatków publicznych na transformację energetyczną oraz rozwój technologii cyfrowych stawia dodatkowe wyzwania przed sektorem finansowym, który zmaga się z rosnącym ryzykiem bankructw przedsiębiorstw i spadkiem popytu na kredyty.
Dodatkowo, raport podkreśla, że brak jednolitego rynku usług bankowych w strefie euro wpływa negatywnie na konkurencyjność europejskich banków w porównaniu do ich amerykańskich i azjatyckich odpowiedników. W obliczu tych wyzwań, konieczne jest przemyślenie podziału kompetencji między instytucjami krajowymi a ponadnarodowymi, aby wzmocnić stabilność finansową w regionie.
Wnioski
Wnioski
1. Wprowadzenie zasady bail-in w praktyce napotyka liczne trudności, związane z koniecznością ochrony interesów narodowych oraz obawami przed sporami prawnymi z akcjonariuszami i wierzycielami, co ogranicza efektywność interwencji instytucji ponadnarodowych w sytuacjach kryzysowych.
2. Kryzys energetyczny oraz inflacja, które dotknęły Niemcy po pandemii COVID-19, ujawniły strukturalne słabości gospodarki, takie jak zależność od eksportu, co podkreśla potrzebę przemyślenia modelu gospodarczego oraz strategii inwestycyjnych w kontekście zmieniającego się otoczenia globalnego.
3. W obliczu wyzwań związanych z integracją bankową, Niemcy wykazują opór wobec wprowadzenia wspólnego ubezpieczenia depozytów, co może hamować postęp w budowie jednolitego rynku bankowego w strefie euro i wpływać negatywnie na konkurencyjność europejskich instytucji finansowych.
4. Utrzymująca się fragmentaryzacja europejskiego rynku bankowego prowadzi do kumulacji ryzyka oraz trudności w dostępie do kapitału, co z kolei obniża konkurencyjność europejskich banków w porównaniu do ich amerykańskich i azjatyckich odpowiedników.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmocnienie współpracy między instytucjami ponadnarodowymi a władzami krajowymi w celu zminimalizowania konfliktów interesów oraz zwiększenia efektywności procesów resolution. Należy opracować jasne ramy współpracy, które umożliwią lepsze zarządzanie kryzysami bankowymi, a także zdefiniować zasady dotyczące podziału odpowiedzialności.
2. Udoskonalenie mechanizmu bail-in poprzez wprowadzenie bardziej elastycznych narzędzi fiskalnych, które pozwolą na skuteczniejsze przeprowadzanie restrukturyzacji banków w trudnej sytuacji finansowej. Należy rozważyć wprowadzenie instrumentów, które będą akceptowalne dla wszystkich interesariuszy, co zminimalizuje ryzyko sporów prawnych.
3. Zwiększenie transparentności i komunikacji w procesie podejmowania decyzji dotyczących regulacji bankowych, aby zbudować zaufanie między instytucjami finansowymi a społeczeństwem. Regularne konsultacje z przedstawicielami sektora bankowego oraz organizacjami społecznymi mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia potrzeb i obaw różnych grup interesu.
4. Promowanie innowacji technologicznych w sektorze bankowym poprzez wspieranie cyfryzacji i rozwoju platform bankowości internetowej. Należy stworzyć regulacje, które będą sprzyjały rozwojowi małych banków internetowych, a jednocześnie zapewnią odpowiedni poziom ochrony konsumentów i stabilności systemu finansowego.