Program Priorytetowy „Czyste Powietrze”
Autor: Instytut Reform
Data publikacji: 08/2025
Tematyka: Energetyka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument omawia zmiany w programie „Czyste Powietrze”, mające na celu wsparcie osób dotkniętych ubóstwem energetycznym. Proponowane modyfikacje obejmują eliminację wieku jako kryterium kwalifikacji, co umożliwi wsparcie młodszych osób narażonych na ubóstwo energetyczne. Wprowadzenie zróżnicowania wysokości wsparcia w zależności od rodzaju paliwa kopalnego, z priorytetem dla węgla, ma na celu lepsze dostosowanie pomocy do potrzeb gospodarstw domowych, które najbardziej odczują skutki transformacji energetycznej.
Dodatkowo, rekomenduje się usunięcie wymogu wykorzystania bonu na konkretne cele, co zwiększy elastyczność beneficjentów w alokacji środków. W dokumencie podkreślono również potrzebę stworzenia spójnego krajowego systemu doradztwa dla osób ubogich energetycznie, co ma na celu poprawę efektywności działań w zakresie termomodernizacji.
W kontekście wsparcia dla osób ubogich energetycznie, dokument wskazuje na konieczność aktywnej aktualizacji i weryfikacji Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Wskazano również na potrzebę zapewnienia odpowiednich kompetencji doradców energetycznych, co przyczyni się do lepszej jakości usług i efektywności energetycznej w realizowanych projektach.
Wnioski
Wnioski
1. Wprowadzenie modelu „one-stop shop” w programie wsparcia może znacząco uprościć proces uzyskiwania dofinansowania dla potencjalnych beneficjentów, co przyczyni się do zwiększenia ich zainteresowania oraz efektywności realizowanych inwestycji. Koordynacja działań, pomoc w składaniu wniosków oraz dostęp do rzetelnych wykonawców są kluczowe dla minimalizacji ryzyka wystąpienia problemów związanych z realizacją projektów.
2. Niska liczba umów o dofinansowanie w ramach ścieżki bankowej programu „Czyste Powietrze” wskazuje na potrzebę przeprowadzenia analizy i wprowadzenia reform, które uczynią tę ścieżkę bardziej atrakcyjną dla osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. Usprawnienie procesu oraz dostosowanie oferty do potrzeb tej grupy społecznej mogą przyczynić się do zwiększenia liczby beneficjentów.
3. Wprowadzenie zasady dodatkowości w programie „Czyste Powietrze” powinno uwzględniać różnice między nowymi komponentami a dotychczasowymi rozwiązaniami, co pozwoli na lepsze zrozumienie korzyści płynących z nowego podejścia. Integracja z istniejącymi ulgami podatkowymi oraz programami wsparcia, takimi jak Stop Smog, może zwiększyć efektywność działań.
4. Wysoka złożoność procesu aplikacyjnego oraz trudności w samodzielnym wypełnieniu dokumentacji mogą zniechęcać potencjalnych beneficjentów do korzystania z dostępnych form wsparcia. Wprowadzenie systemu doradztwa energetycznego, opartego na dotychczasowych doświadczeniach, może znacząco poprawić dostępność i zrozumiałość oferty wsparcia.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie systemu „one-stop shop” dla potencjalnych beneficjentów wsparcia, który obejmowałby kompleksową pomoc w składaniu wniosków, koordynację procesu uzyskania finansowania oraz wsparcie w znalezieniu rzetelnych wykonawców i dostawców technologii. Taki system zminimalizowałby ryzyko wystąpienia problemów związanych z dokumentacją oraz poprawiłby efektywność energetyczną realizowanych projektów.
2. Zmiana kryteriów wsparcia poprzez eliminację wieku jako czynnika decydującego o kwalifikowalności. Osoby, które nie osiągnęły wieku emerytalnego, również mogą być narażone na ubóstwo energetyczne, dlatego powinny mieć dostęp do wsparcia, niezależnie od wieku.
3. Wprowadzenie zróżnicowania wysokości wsparcia w zależności od rodzaju wykorzystywanego paliwa kopalnego, z priorytetem dla gospodarstw domowych korzystających z węgla. Taka różnicacja pozwoli na lepsze dostosowanie pomocy do rzeczywistych potrzeb beneficjentów oraz zwiększy efektywność działań w zakresie transformacji energetycznej.
4. Usunięcie wymogu wykorzystania bonu na konkretne cele, co zwiększy elastyczność w dysponowaniu przyznanymi środkami. Beneficjenci powinni mieć możliwość przeznaczenia wsparcia na różnorodne usługi, w tym transportowe, co pomoże w walce z ubóstwem transportowym.