Polska-Ukraina: sektor transportu. Konkurencja i współpraca.
Autor: Bank Gospodarstwa Krajowego
Data publikacji: 01/07/2024
Tematyka: Gospodarka i rynek pracy | Sprawy zagraniczne | Wojna na Ukrainie
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport poświęcony współpracy transportowej między Polską a Ukrainą analizuje zmiany w sektorze transportu od początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku. Dokument podkreśla, że Ukraina dąży do integracji z Unią Europejską, co wymaga dostosowania infrastruktury transportowej oraz legislacji do standardów unijnych. W szczególności, raport wskazuje na brak postępów w implementacji przepisów dotyczących monitorowania ruchu statków oraz zgodności z dyrektywami UE w zakresie czasu pracy.
W kontekście kolei, planowana jest demonopolizacja Kolei Ukraińskich, co ma na celu zwiększenie konkurencyjności i efektywności sektora. Rząd Ukrainy powinien również rozważyć liberalizację rynku oraz rozwój infrastruktury, aby poprawić połączenia z UE. W obszarze transportu drogowego, wprowadzane są zmiany mające na celu uproszczenie procedur oraz zwiększenie odpowiedzialności uczestników łańcucha dostaw.
Raport zwraca uwagę na konieczność zwiększenia wydolności infrastruktury transportowej, co jest kluczowe dla utrzymania wzrostu wymiany handlowej. Wzrost znaczenia transportu kolejowego w eksporcie paliw do Ukrainy oraz zmiany w szlakach transportowych są również istotnymi tematami omawianymi w dokumencie. Wnioski wskazują na potrzebę dalszych reform i inwestycji w sektorze transportu, aby sprostać wyzwaniom związanym z wojną i integracją z UE.
Wnioski
Wnioski
1. Współpraca graniczna: Istnieje potrzeba zacieśnienia współpracy między Polską a Ukrainą w zakresie kontroli granicznej. Obecny projekt umowy dotyczący współpracy służb granicznych wskazuje na konieczność uzyskania pozytywnej oceny Komisji Europejskiej, co podkreśla znaczenie zgodności z prawem unijnym oraz wymagań organizacyjnych ze strony Ukrainy.
2. Reforma legislacyjna w transporcie: Polska planuje wprowadzenie zmian w ustawie o transporcie drogowym, które mają na celu skrócenie terminów płatności oraz zwiększenie odpowiedzialności podmiotów w łańcuchu dostaw. Te zmiany są kluczowe dla poprawy efektywności sektora transportowego oraz wsparcia przedsiębiorców w obliczu wyzwań związanych z wojną w Ukrainie.
3. Zespół ds. problemów granicznych: Powołanie Zespołu ds. rozwiązania problemów na granicy polsko-ukraińskiej wskazuje na aktywne podejście polskiego rządu do poprawy przepustowości przejść granicznych. Regularne posiedzenia zespołu oraz współpraca z innymi ministerstwami mogą przyczynić się do efektywniejszego zarządzania ruchem granicznym.
4. Integracja z prawodawstwem UE: Raport Komisji Europejskiej z listopada 2023 r. podkreśla, że Ukraina musi wzmocnić swoje ramy prawne, aby dostosować je do dorobku prawnego UE. W szczególności, konieczne jest wdrożenie przepisów dotyczących monitorowania i informacji o ruchu statków oraz ratyfikacja międzynarodowych konwencji, co jest kluczowe dla rozwoju sektora morskiego.
5. Wsparcie dla przedsiębiorców: W obliczu utraty możliwości przewozów na rynkach wschodnich, konieczne jest wypracowanie instrumentów wsparcia dla polskich przedsiębiorców. Działania te powinny obejmować zarówno wsparcie finansowe, jak i doradcze, aby umożliwić im adaptację do zmieniających się warunków rynkowych.
6. Zrównoważony rozwój transportu: W kontekście zmian w umowach dotyczących przewozów drogowych z Ukrainą, istotne jest uwzględnienie norm ekologicznych oraz bezpieczeństwa transportu. Wprowadzenie takich regulacji może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju sektora transportowego, co jest niezbędne w obliczu rosnących wymagań dotyczących ochrony środowiska.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wdrożenie Strategii Transportu Ukrainy do 2030 r.: Należy priorytetowo zaktualizować i wdrożyć Strategię Transportu Ukrainy, aby dostosować ją do standardów Unii Europejskiej. Kluczowe jest, aby strategia ta obejmowała aspekty dekarbonizacji, cyfryzacji oraz rozwój sieci TEN-T, co przyczyni się do zwiększenia efektywności i bezpieczeństwa transportu.
2. Demonopolizacja sektora kolejowego: Rekomenduje się przeprowadzenie reformy Kolei Ukraińskich (UZ) poprzez ich podział na odrębnych przewoźników towarowych i pasażerskich oraz zarządcę infrastruktury. Taki krok umożliwi wprowadzenie konkurencyjnych zasad dostępu do infrastruktury, co z kolei zwiększy efektywność operacyjną i przyciągnie inwestycje prywatne.
3. Poprawa przepustowości przejść granicznych: Należy skoncentrować się na zwiększeniu przepustowości przejść granicznych między Polską a Ukrainą. W tym celu zaleca się współpracę z innymi ministerstwami oraz służbami, aby zidentyfikować i usunąć wąskie gardła w procesie kontroli przewozów, co przyczyni się do usprawnienia transportu towarowego i osobowego.
4. Wzmocnienie regulacji dotyczących transportu morskiego: Ukraina powinna podjąć działania w celu ratyfikacji Konwencji o pracy na morzu oraz dostosowania swojego ustawodawstwa do dyrektyw UE dotyczących czasu pracy. Wzmocnienie regulacji w tym obszarze jest kluczowe dla poprawy warunków pracy w sektorze morskim oraz zwiększenia bezpieczeństwa na morzu.
5. Zwiększenie zaangażowania sektora prywatnego: Rekomenduje się stworzenie warunków sprzyjających inwestycjom prywatnym w infrastrukturę transportową, w tym rozwój terminali przeładunkowych. Współpraca z sektorem prywatnym może przyczynić się do zwiększenia efektywności operacyjnej oraz innowacyjności w ukraińskim systemie transportowym.
6. Utworzenie mechanizmów wsparcia dla przedsiębiorców: Należy opracować instrumenty wsparcia dla przedsiębiorców, którzy stracili możliwości przewozów na rynkach wschodnich. Takie wsparcie powinno obejmować zarówno pomoc finansową, jak i doradztwo w zakresie dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych, co pomoże w odbudowie i stabilizacji sektora transportowego.