Orzekanie oraz wykonywanie środków leczniczych wobec nieletnich
Data publikacji: 11/2023
Tematyka: Prawo
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Opracowanie dotyczy regulacji prawnych związanych z postępowaniem w sprawach nieletnich w Polsce, które zostały ujęte w dwóch ustawach: uchylonej Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982 roku oraz nowej Ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z 2022 roku. Ustawa ta ma na celu zapobieganie demoralizacji oraz postępowanie w sprawach o czyny karalne popełnione przez osoby poniżej 18. roku życia. Kluczowym elementem jest stosowanie środków wychowawczych i poprawczych, które mogą być orzekane do ukończenia 21. roku życia.
W kontekście środków zabezpieczających, ich zastosowanie wobec nieletnich budzi kontrowersje, ponieważ cel ochronny nie powinien być dominujący. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich przewiduje możliwość umieszczania nieletnich w zakładach leczniczych, gdy inne środki są niewystarczające. Sąd rodzinny ma prawo orzekać o tymczasowym umieszczeniu, które nie może przekraczać roku, a jego przedłużenie jest możliwe w szczególnych okolicznościach.
Opracowanie zawiera również analizę efektywności stosowanych środków na podstawie danych z lat 2003-2019, co pozwala na ocenę skuteczności systemu resocjalizacji.
Wnioski
Wnioski
1. System orzekania i wykonywania środków leczniczych wobec nieletnich oparty jest na przepisach dwóch kluczowych ustaw, które różnicują podejście do osób w wieku od 10 do 21 lat, co wskazuje na potrzebę elastyczności w dostosowywaniu środków resocjalizacyjnych do indywidualnych potrzeb młodych ludzi.
2. Wprowadzenie tymczasowych środków umieszczania nieletnich w zakładach leczniczych jest uzasadnione jedynie w sytuacjach, gdy inne, mniej restrykcyjne formy interwencji okazały się niewystarczające, co podkreśla znaczenie oceny skuteczności działań wychowawczych przed podjęciem decyzji o izolacji.
3. Względy wychowawcze odgrywają kluczową rolę w procesie modyfikacji lub uchwały środków wychowawczych, co wskazuje na konieczność ciągłej analizy postępów w resocjalizacji nieletnich oraz dostosowywania działań do ich aktualnych potrzeb i sytuacji życiowej.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie obowiązkowych szkoleń dla sędziów i pracowników sądów rodzinnych w zakresie psychologii i psychiatrii dziecięcej, aby zapewnić lepsze zrozumienie potrzeb i problemów nieletnich, co przyczyni się do bardziej trafnych decyzji w sprawach dotyczących orzekania środków leczniczych.
2. Zwiększenie dostępności i różnorodności programów resocjalizacyjnych oraz terapeutycznych dla nieletnich, aby dostosować interwencje do indywidualnych potrzeb młodych osób, co może poprawić efektywność działań wychowawczych i leczniczych.
3. Wprowadzenie systemu monitorowania i oceny efektywności stosowanych środków leczniczych oraz wychowawczych, co pozwoli na bieżąco dostosowywanie strategii interwencji do zmieniających się potrzeb nieletnich oraz na identyfikację najlepszych praktyk.