Orzekanie oraz wykonywanie środków leczniczych wobec nieletnich
Data publikacji: 06/2023
Tematyka: Prawo
Link źródłowy: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Opracowanie dotyczy regulacji prawnych związanych z postępowaniem w sprawach nieletnich w Polsce, które zostały ujęte w dwóch ustawach: uchylonej Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982 roku oraz nowej Ustawie o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich z 2022 roku. Ustawa ta ma na celu zapobieganie demoralizacji oraz postępowanie w sprawach o czyny karalne popełnione przez osoby poniżej 18. roku życia.
W kontekście orzekania środków leczniczych, sąd rodzinny ma prawo stosować różnorodne środki, w tym umieszczenie nieletnich w zakładach leczniczych, gdy inne formy interwencji są niewystarczające. Czas pobytu w takich placówkach nie może przekraczać roku, a początkowy okres wynosi maksymalnie trzy miesiące, z możliwością przedłużenia w uzasadnionych przypadkach.
Ważnym aspektem jest również to, że stosowanie środków zabezpieczających wobec nieletnich budzi kontrowersje, ponieważ ich głównym celem powinno być wsparcie i rehabilitacja, a nie jedynie ochrona społeczeństwa. Ustawa o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, obowiązująca od września 2022 roku, wprowadza nowe podejście do resocjalizacji, kładąc nacisk na pomoc medyczną i wychowawczą dla młodych przestępców.
Wnioski
Wnioski
1. System prawny dotyczący nieletnich w Polsce, w tym przepisy o wspieraniu i resocjalizacji, kładzie duży nacisk na indywidualne podejście do każdego przypadku, co pozwala na dostosowanie środków wychowawczych i leczniczych do specyficznych potrzeb i okoliczności związanych z demoralizacją lub popełnieniem czynu karalnego przez nieletnich.
2. Wprowadzenie środków tymczasowych, takich jak umieszczenie w zakładzie leczniczym, jest ściśle regulowane i ograniczone czasowo, co ma na celu zapewnienie, że interwencje są stosowane tylko w sytuacjach, gdy inne, mniej restrykcyjne środki okazały się niewystarczające.
3. Przepisy dotyczące orzekania i wykonywania środków wychowawczych oraz leczniczych wskazują na elastyczność systemu, umożliwiając sądom rodzinnym modyfikację lub uchwałę środków w zależności od postępów w resocjalizacji nieletnich, co sprzyja ich skutecznej reintegracji społecznej.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wprowadzenie obowiązkowych szkoleń dla sędziów i pracowników sądów rodzinnych w zakresie psychologii i psychiatrii dziecięcej, aby zapewnić lepsze zrozumienie potrzeb i problemów nieletnich, co przyczyni się do bardziej trafnych decyzji w sprawach dotyczących orzekania środków leczniczych.
2. Zwiększenie dostępności i różnorodności programów resocjalizacyjnych oraz terapeutycznych dla nieletnich, aby dostosować interwencje do indywidualnych potrzeb młodych osób, co może przyczynić się do skuteczniejszej resocjalizacji i zmniejszenia recydywy.
3. Wprowadzenie systemu monitorowania i oceny efektywności stosowanych środków leczniczych oraz wychowawczych, co pozwoli na bieżąco dostosowywanie programów do zmieniających się potrzeb nieletnich oraz na identyfikację najlepszych praktyk w obszarze resocjalizacji.