ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZBRODNIE MIĘDZYNARODOWE POPEŁNIONE W UKRAINIE WSPÓLNE WYSIŁKI NA RZECZ PRZYWRÓCENIA SPRAWIEDLIWOŚCI
Data publikacji: 01/02/2025
Tematyka: Polityka | Polityka społeczna | Prawo | Wojna na Ukrainie
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport z konferencji, która odbyła się 13 listopada 2024 roku w Warszawie, koncentruje się na odpowiedzialności za zbrodnie międzynarodowe popełnione w Ukrainie. Uczestniczyli w niej przedstawiciele organów wymiaru sprawiedliwości, instytucji międzynarodowych oraz organizacji pozarządowych, co podkreśla znaczenie współpracy w dążeniu do sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar otworzył konferencję, akcentując rolę Polski w ochronie i wsparciu Międzynarodowego Trybunału Karnego oraz potrzebę przygotowania prokuratury do skutecznego stosowania prawa międzynarodowego.
W trakcie dyskusji podkreślono znaczenie kompleksowego wsparcia dla osób pokrzywdzonych, aby zminimalizować ryzyko powtórnej wiktymizacji i zapewnić im odpowiednie wsparcie prawne, psychospołeczne oraz medyczne. Uczestnicy wymienili doświadczenia z innych krajów, takich jak Ukraina, Bośnia i Hercegowina, wskazując na skuteczne praktyki w zakresie ochrony świadków i osób pokrzywdzonych.
Raport zawiera również rekomendacje dotyczące poprawy efektywności ścigania zbrodni międzynarodowych, w tym aktywacji jurysdykcji uniwersalnej oraz dostosowania procedur do potrzeb osób wrażliwych. Wnioski te mają na celu wzmocnienie zaufania do wymiaru sprawiedliwości oraz zwiększenie dostępności do sprawiedliwości dla ofiar.
Wnioski
Wnioski
1. Kluczowe znaczenie zeznań świadków i osób pokrzywdzonych w postępowaniach dotyczących zbrodni międzynarodowych wymaga wdrożenia kompleksowych procedur, które zminimalizują ryzyko retraumatyzacji oraz zapewnią komfort psychiczny podczas składania zeznań.
2. Istnieje pilna potrzeba opracowania jednolitych i skutecznych metod śledztwa w sprawach dotyczących zbrodni międzynarodowych, które uwzględnią specyfikę tych postępowań oraz będą skoncentrowane na potrzebach ofiar, co przyczyni się do efektywniejszego gromadzenia dowodów.
3. Współpraca z międzynarodowymi organizacjami oraz instytucjami społeczeństwa obywatelskiego jest niezbędna dla budowania zaufania i wypracowania skutecznych procedur wsparcia dla osób pokrzywdzonych, co wzmocni system odpowiedzialności za zbrodnie międzynarodowe.
4. W kontekście ścigania zbrodni międzynarodowych, Polska powinna dążyć do aktywacji jurysdykcji uniwersalnej, co umożliwi postawienie przed sądem sprawców zbrodni, niezależnie od miejsca ich popełnienia, oraz wzmocni pozycję kraju na arenie międzynarodowej.
5. Niezbędne jest zapewnienie kompleksowego wsparcia medycznego, psychospołecznego i prawnego dla świadków oraz osób pokrzywdzonych, co jest kluczowe dla ich procesu odbudowy po traumatycznych doświadczeniach oraz dla efektywności postępowań karnych.
6. Wprowadzenie szkoleń dla ekspertów z zakresu psychologii i medycyny sądowej, szczególnie w kontekście pracy z osobami doświadczającymi traumy wojennej, jest niezbędne dla minimalizacji ryzyka wtórnej traumatyzacji oraz dla poprawy jakości dowodów uzyskiwanych w trakcie postępowań.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Należy wprowadzić kompleksowy system wsparcia dla ofiar zbrodni międzynarodowych, który będzie oparty na podejściu holistycznym. System ten powinien obejmować specjalistyczne organizacje, które oferują usługi prawne, psychologiczne oraz medyczne w jednym miejscu, co ułatwi dostęp do pomocy osobom pokrzywdzonym.
2. Konieczne jest przeszkolenie funkcjonariuszy publicznych oraz pracowników służby zdrowia w zakresie identyfikacji ofiar zbrodni międzynarodowych oraz rozpoznawania ich potrzeb. Szkolenia powinny obejmować również zasady zapewnienia odpowiedniego przepływu informacji, aby skutecznie kierować osoby pokrzywdzone do właściwych form wsparcia.
3. W celu efektywnego ścigania zbrodni międzynarodowych, należy rozważyć reformy legislacyjne, które umożliwią jasne określenie podstaw prawnych jurysdykcji uniwersalnej. W szczególności powinno się doprecyzować katalog przestępstw objętych tą jurysdykcją oraz warunki jej stosowania, aby uniknąć niejasności interpretacyjnych.
4. Warto wprowadzić mechanizmy współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym oraz innymi państwami, które umożliwią rozwiązywanie dylematów ekstradycyjnych. Wzmocnienie tej współpracy przyczyni się do skuteczniejszego ścigania sprawców zbrodni międzynarodowych oraz ochrony praw osób pokrzywdzonych.
5. Należy rozważyć utworzenie całodobowej infolinii wsparcia dla ofiar zbrodni międzynarodowych, która umożliwi im zgłaszanie swoich potrzeb oraz uzyskiwanie pomocy w nagłych sytuacjach. Taka linia powinna być obsługiwana przez wyspecjalizowanych pracowników, którzy będą w stanie udzielić odpowiednich informacji i wsparcia.
6. W celu poprawy efektywności działań organów ścigania, należy wprowadzić dyskrecjonalność prokuratorską w kwestii priorytetów postępowań związanych z jurysdykcją uniwersalną. Umożliwi to racjonalizację wykorzystania zasobów systemu sprawiedliwości oraz uniknięcie nadmiernego obciążenia, co przyczyni się do lepszej jakości prowadzonych spraw.