Kompetencje cyfrowe uczniów w Polsce lipiec 2025
Autor: Instytut Badań Edukacyjnych
Data publikacji: 01/2025
Tematyka: Cyfryzacja | Edukacja i Nauka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Badania dotyczące kompetencji cyfrowych uczniów w Polsce wskazują na rosnące znaczenie umiejętności związanych z technologią w edukacji. Od 2018 roku w badaniach ICILS oprócz kompetencji komputerowych mierzona jest także umiejętność myślenia komputacyjnego, kluczowa dla programowania. W polskim systemie oświaty działania na rzecz rozwijania kompetencji cyfrowych są prowadzone na szeroką skalę, jednak uczniowie często zgłaszają nieprzyjemne doświadczenia związane z bezpieczeństwem w Internecie.
W badaniach PISA 2022 zauważono, że 47% piętnastoletnich uczniów w Polsce ma możliwość uczestnictwa w zajęciach związanych z programowaniem, co jest stosunkowo wysokim wynikiem w porównaniu do innych krajów. Niemniej jednak, tylko 12% uczniów uczestniczy w takich zajęciach przynajmniej raz w tygodniu. W kontekście krytycznej oceny informacji z Internetu, postęp jest widoczny, ale nadal istnieje potrzeba dalszego kształcenia w tym zakresie.
Warto również zwrócić uwagę na różnice w podejściu do rozwijania kompetencji cyfrowych w zależności od typu szkoły. Wnioski z badań sugerują, że skuteczność wykorzystania technologii w edukacji zależy od podejścia pedagogicznego oraz metod nauczania, co podkreśla konieczność poszukiwania efektywnych strategii w tym obszarze.
Wnioski
Wnioski
1. Istnieje znacząca rozbieżność między deklaracjami nauczycieli a rzeczywistymi umiejętnościami uczniów w zakresie oceny wiarygodności informacji w Internecie. Mimo że większość nauczycieli twierdzi, że uczniowie mają możliwość nauki odpowiedzialnego korzystania z Internetu, to tylko niewielki odsetek uczniów potrafi skutecznie ocenić rzetelność źródeł.
2. W polskim systemie edukacji zauważalny jest postęp w zakresie nauczania kompetencji cyfrowych, jednak nadal pozostaje wiele do zrobienia. Wzrost odsetka uczniów, którzy kiedykolwiek uczyli się, jak oceniać wiarygodność informacji, wskazuje na pozytywne zmiany, ale nadal jest to najniższy wynik wśród krajów uczestniczących w badaniach PISA.
3. Wprowadzenie programów edukacyjnych dotyczących bezpieczeństwa w Internecie jest kluczowe, biorąc pod uwagę, że ponad połowa polskich piętnastolatków doświadcza nieprzyjemnych sytuacji związanych z korzystaniem z sieci. Wzmacnianie świadomości na temat cyberprzemocy i odpowiedzialności w Internecie powinno być priorytetem w edukacji.
4. Różnice w dostępie do zajęć rozwijających specjalistyczne kompetencje cyfrowe, takie jak programowanie, wskazują na potrzebę zrównoważonego rozwoju oferty edukacyjnej w różnych typach szkół. Wysoki odsetek uczniów uczestniczących w takich zajęciach w niektórych krajach UE podkreśla konieczność wprowadzenia bardziej zróżnicowanych programów w polskich szkołach.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmocnienie programów doskonalenia zawodowego nauczycieli poprzez wprowadzenie szkoleń skoncentrowanych na współpracy i wymianie doświadczeń w zakresie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) w edukacji. Należy promować praktyki, które umożliwiają nauczycielom obserwację i analizę metod nauczania innych pedagogów, co może przyczynić się do podniesienia kompetencji cyfrowych uczniów.
2. Zwiększenie liczby zajęć pozalekcyjnych związanych z programowaniem i innymi umiejętnościami cyfrowymi w szkołach, aby umożliwić uczniom rozwijanie specjalistycznych kompetencji. Warto wprowadzić różnorodne formy aktywności, takie jak kółka zainteresowań, warsztaty czy konkursy, które zachęcą młodzież do aktywnego uczestnictwa w nauce technologii.
3. Wprowadzenie systematycznych programów edukacyjnych dotyczących krytycznej oceny informacji w Internecie, które będą realizowane w ramach zajęć szkolnych. Należy skupić się na rozwijaniu umiejętności analizy źródeł informacji oraz oceny ich wiarygodności, co jest kluczowe w dobie powszechnego dostępu do danych cyfrowych.
4. Zwiększenie zaangażowania rodziców w proces edukacji cyfrowej ich dzieci poprzez organizację warsztatów i spotkań informacyjnych. Edukacja rodziców na temat bezpieczeństwa w Internecie oraz odpowiedzialnych zachowań online może wspierać uczniów w rozwijaniu zdrowych nawyków korzystania z technologii.