Kapitał społeczny w Polsce
Autor: Polski Instytut Ekonomiczny
Data publikacji: 28/11/2024
Tematyka: Demografia | Polityka | Polityka społeczna
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Badanie przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczny analizuje kapitał społeczny w Polsce, wskazując na jego niski poziom w porównaniu do innych krajów europejskich. W kontekście rosnących nierówności dochodowych, autorzy podkreślają, że dalszy rozwój gospodarczy wymaga inwestycji nie tylko w kapitał ludzki, ale także w kapitał społeczny. Definicja kapitału społecznego w badaniu obejmuje zaufanie do bliskich, instytucji oraz normy społeczne.
Wyniki pokazują, że ponad połowa Polaków (53%) nie ufa większości ludzi, co niekoniecznie oznacza niski poziom kapitału społecznego w całym społeczeństwie. Badanie zidentyfikowało cztery klastry dorosłych Polaków, różniących się poziomem kapitału społecznego: wysoki, średni, mieszany i niski.
Metodologia badania opierała się na ankiecie internetowej przeprowadzonej w czerwcu 2024 roku, w której uczestniczyło 2597 osób. Selekcja próby uwzględniała różnorodne kryteria, co zapewniło jej reprezentatywność. W badaniu zbadano również zaufanie do różnych instytucji oraz normy społeczne dotyczące akceptowalności pewnych działań, co pozwoliło na szerszą analizę postaw społecznych w Polsce.
Wnioski
Wnioski
1. Wysoki poziom nieakceptacji dla korupcji i łamania norm prawnych w Polsce wskazuje na silne społeczne normy etyczne, które dominują wśród obywateli. Aż 86% Polaków uznaje przyjęcie łapówki oraz niezadeklarowanie dochodów za niedopuszczalne, co sugeruje, że społeczeństwo dąży do przestrzegania zasad współżycia społecznego.
2. Istnieje znacząca różnica w poziomie zaufania społecznego w Polsce, z ponad połową społeczeństwa wyrażającą brak zaufania do innych ludzi. Tylko 4% Polaków zdecydowanie ufa większości ludzi, co może wpływać na jakość relacji międzyludzkich oraz współpracę w różnych sferach życia społecznego.
3. Kapitał społeczny w Polsce jest zróżnicowany, co widać w podziale na cztery klastry, które odzwierciedlają różne poziomy zaufania i norm społecznych. Wysoki poziom kapitału społecznego jest związany z większym zaufaniem do instytucji oraz bliskich osób, co może sprzyjać lepszej kooperacji w społecznościach lokalnych.
4. Wzrost nierówności dochodowych w Polsce, w kontekście sukcesywnego bogacenia się społeczeństwa, podkreśla potrzebę inwestycji nie tylko w kapitał ludzki, ale także w kapitał społeczny. Niski poziom zaufania do innych oraz ograniczone sieci społeczne mogą hamować dalszy rozwój gospodarczy i społeczny.
5. Polacy wykazują różne postawy wobec norm społecznych, co może wpływać na ich zachowania w codziennym życiu. Na przykład, przechodzenie przez ulicę w niedozwolonym miejscu jest postrzegane jako mniej poważne wykroczenie, co może wskazywać na elastyczność w interpretacji norm prawnych w zależności od kontekstu.
6. Wysoka tolerancja wobec różnych grup społecznych, takich jak cudzoziemcy czy osoby o odmiennych poglądach, może świadczyć o rosnącej otwartości Polaków na różnorodność. Jednakże, różnice w poziomie tolerancji mogą również wskazywać na potrzebę dalszej edukacji i działań promujących integrację społeczną.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmacnianie kapitału społecznego poprzez edukację: Należy zainwestować w programy edukacyjne, które promują umiejętności interpersonalne oraz budowanie zaufania w społecznościach lokalnych. Szkolenia z zakresu komunikacji, współpracy i rozwiązywania konfliktów mogą przyczynić się do zwiększenia zaufania między mieszkańcami oraz wzmocnienia więzi społecznych.
2. Zwiększenie dostępności do organizacji wsparcia: Władze lokalne powinny podjąć działania mające na celu zwiększenie dostępności i widoczności organizacji charytatywnych oraz społecznych. Warto zorganizować kampanie informacyjne, które zachęcą mieszkańców do korzystania z dostępnych form wsparcia, co może przyczynić się do budowania silniejszych sieci wsparcia w społeczności.
3. Promowanie aktywności obywatelskiej: Należy zachęcać obywateli do angażowania się w życie społeczne i polityczne poprzez organizację lokalnych wydarzeń, debat oraz spotkań. Aktywne uczestnictwo w takich inicjatywach może zwiększyć poczucie przynależności do społeczności oraz zaufanie do instytucji publicznych.
4. Wspieranie inicjatyw lokalnych: Rekomenduje się wspieranie lokalnych inicjatyw, które mają na celu integrację mieszkańców, takich jak festyny, warsztaty czy projekty artystyczne. Takie działania mogą przyczynić się do budowania relacji między mieszkańcami oraz wzmacniania kapitału społecznego w danej społeczności.
5. Zwiększenie zaufania do instytucji publicznych: Władze powinny dążyć do transparentności działań oraz komunikacji z obywatelami. Regularne informowanie społeczeństwa o podejmowanych decyzjach oraz ich konsekwencjach może przyczynić się do wzrostu zaufania do instytucji publicznych i poprawy relacji między obywatelami a władzami.
6. Badania i monitorowanie kapitału społecznego: Należy regularnie przeprowadzać badania dotyczące kapitału społecznego w Polsce, aby monitorować zmiany w poziomie zaufania oraz relacji społecznych. Wyniki tych badań powinny być wykorzystywane do formułowania polityk społecznych oraz programów wsparcia, które odpowiadają na aktualne potrzeby społeczeństwa.