Uczenie się dorosłych w Polsce. Raport tematyczny z badania PIAAC 2023
Autor: Instytut Badań Edukacyjnych
Data publikacji: 06/2025
Tematyka: Edukacja i Nauka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport „Uczenie się dorosłych w Polsce” z badania PIAAC 2023 analizuje uczestnictwo dorosłych w procesach edukacyjnych, podkreślając znaczenie ciągłego rozwoju umiejętności w kontekście dynamicznych zmian w gospodarce, takich jak cyfryzacja i automatyzacja. Wskazuje na niską intensywność uczenia się nieformalnego w Polsce, co może wynikać z ograniczonej odpowiedzialności pracowników za własny rozwój oraz niewielkich potrzeb w zakresie uzupełniania umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach jest silnie zróżnicowane, z wyraźną przewagą osób z wyższym wykształceniem, które uczą się ponad trzykrotnie częściej niż osoby z wykształceniem podstawowym. Wzrost dostępu do szkoleń jest również związany z wielkością firmy oraz złożonością wykonywanego zawodu. Raport podkreśla dominację tradycyjnych form kształcenia, takich jak szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, przy jednoczesnym niedoborze szkoleń rozwijających kompetencje cyfrowe i miękkie. W Polsce, 79,1% dorosłych uważa swoje umiejętności za odpowiednie, co może ograniczać motywację do dalszego kształcenia. Wnioski z raportu wskazują na potrzebę reform w polityce edukacyjnej, aby zwiększyć dostęp do różnorodnych form uczenia się i dostosować je do zmieniających się wymagań rynku pracy.
Wnioski
Wnioski
1. Uczestnictwo w procesie uczenia się w Polsce jest silnie zróżnicowane w zależności od poziomu wykształcenia, co wskazuje na istotne nierówności w dostępie do szkoleń. Osoby z wyższym wykształceniem angażują się w naukę ponad trzykrotnie częściej niż osoby z wykształceniem podstawowym, co podkreśla potrzebę działań mających na celu wyrównanie szans edukacyjnych.
2. Główne motywacje do uczenia się różnią się w zależności od poziomu kwalifikacji. Osoby z niższymi umiejętnościami częściej uczestniczą w szkoleniach z przymusu, podczas gdy osoby lepiej wykształcone kierują się chęcią rozwoju osobistego i zawodowego, co sugeruje konieczność zmiany podejścia do edukacji dorosłych.
3. Wysokie koszty oraz brak czasu są kluczowymi barierami w uczestnictwie w szkoleniach, co wskazuje na potrzebę wprowadzenia bardziej elastycznych i dostępnych form edukacji, które mogłyby zaspokoić potrzeby dorosłych pracowników.
4. Polski model uczenia się dorosłych charakteryzuje się niską intensywnością oraz silnym uzależnieniem od pracodawców, co może ograniczać samodzielność pracowników w rozwijaniu swoich umiejętności. Wzmacnianie kultury uczenia się w organizacjach oraz delegowanie odpowiedzialności za rozwój na pracowników mogą przyczynić się do poprawy sytuacji.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmacnianie motywacji do uczenia się: Należy opracować programy promujące korzyści płynące z uczestnictwa w szkoleniach, szczególnie skierowane do osób o niższych kwalifikacjach. Warto uwzględnić elementy, które podkreślają rozwój osobisty i zawodowy, aby zwiększyć zaangażowanie dorosłych w proces uczenia się.
2. Ułatwienie dostępu do szkoleń: Konieczne jest stworzenie elastycznych form szkoleń, które uwzględniają ograniczenia czasowe dorosłych. Wprowadzenie szkoleń online oraz hybrydowych może pomóc w przezwyciężeniu barier związanych z organizacją czasu, co zwiększy dostępność edukacji dla szerokiego kręgu odbiorców.
3. Zwiększenie jakości szkoleń: Należy przeprowadzać regularne oceny jakości oferowanych szkoleń, uwzględniając opinie uczestników. Wprowadzenie systemu feedbacku pozwoli na dostosowanie programów do rzeczywistych potrzeb i oczekiwań dorosłych, co przyczyni się do podniesienia efektywności edukacji.
4. Promowanie uczenia się nieformalnego: Warto zainwestować w kampanie informacyjne, które będą promować różnorodne formy uczenia się, takie jak samokształcenie, mentoring czy doświadczenie zawodowe. Zwiększenie świadomości na temat nieformalnych metod uczenia się może przyczynić się do wzrostu wskaźników aktywności edukacyjnej.