Uczenie się dorosłych w Polsce. Raport tematyczny z badania PIAAC 2023
Data publikacji: 02/06/2025
Tematyka: Administracja publiczna | Demografia | Edukacja i Nauka | Statystyki
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport „Uczenie się dorosłych w Polsce” z badania PIAAC 2023 analizuje uczestnictwo dorosłych w procesach edukacyjnych, podkreślając znaczenie ciągłego rozwoju umiejętności w kontekście dynamicznych zmian w gospodarce, takich jak cyfryzacja i automatyzacja. Wskazuje na niską intensywność uczenia się nieformalnego w Polsce, co może wynikać z ograniczonej odpowiedzialności pracowników za własny rozwój oraz niewielkich potrzeb w zakresie uzupełniania umiejętności. Uczestnictwo w szkoleniach jest silnie zróżnicowane, z wyraźną przewagą osób z wyższym wykształceniem, które uczą się ponad trzykrotnie częściej niż osoby z wykształceniem podstawowym. Wzrost dostępu do szkoleń jest również związany z wielkością firmy oraz złożonością wykonywanego zawodu. Raport podkreśla dominację tradycyjnych form kształcenia, takich jak szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, przy jednoczesnym niedoborze szkoleń rozwijających kompetencje cyfrowe i miękkie. W Polsce, 79,1% dorosłych uważa swoje umiejętności za odpowiednie, co może ograniczać motywację do dalszego kształcenia. Wnioski z raportu wskazują na potrzebę reform w polityce edukacyjnej, aby lepiej dostosować programy do wymagań rynku pracy i wspierać rozwój kompetencji w zmieniającym się środowisku.
Wnioski
Wnioski
1. Uczestnictwo w procesie uczenia się w Polsce jest silnie zróżnicowane w zależności od poziomu wykształcenia, co wskazuje na istotne nierówności w dostępie do szkoleń. Osoby z wyższym wykształceniem angażują się w naukę ponad trzykrotnie częściej niż osoby z wykształceniem podstawowym, co podkreśla potrzebę działań mających na celu wyrównanie szans edukacyjnych.
2. Główne motywacje do uczenia się różnią się w zależności od poziomu kwalifikacji. Osoby z wyższymi umiejętnościami często uczą się z chęci rozwoju osobistego i zawodowego, podczas gdy osoby o niższych kwalifikacjach częściej uczestniczą w szkoleniach z przymusu, co może wpływać na ich postrzeganie wartości edukacji.
3. Wysokie koszty oraz brak czasu są kluczowymi barierami, które ograniczają uczestnictwo dorosłych w szkoleniach. W związku z tym, polityka edukacyjna powinna skupić się na eliminacji tych przeszkód, aby zwiększyć dostępność i atrakcyjność programów edukacyjnych.
4. Niska intensywność uczenia się nieformalnego w Polsce sugeruje, że organizacje rzadko delegują odpowiedzialność za rozwój na pracowników, co może prowadzić do stagnacji w rozwoju umiejętności. Wzmacnianie kultury uczenia się w miejscu pracy jest kluczowe dla poprawy kompetencji pracowników.
5. Różnice w definicjach i metodach pomiaru uczenia się mogą prowadzić do mylnych interpretacji wyników badań. Niskie wskaźniki uczestnictwa w uczeniu się nieformalnym, takie jak te z badania PIAAC, niekoniecznie odzwierciedlają brak aktywności edukacyjnej, lecz mogą wynikać z ograniczonego zakresu badania.
6. Wzorce uczestnictwa w uczeniu się są silnie uzależnione od specyfiki wykonywanych zadań oraz wielkości przedsiębiorstw. Pracownicy mikrofirm mają ograniczone możliwości rozwoju w porównaniu do tych zatrudnionych w większych organizacjach, co wskazuje na potrzebę dostosowania programów edukacyjnych do różnych kontekstów zawodowych.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Wzmacnianie motywacji do uczenia się: Należy opracować programy promujące uczenie się jako sposób na rozwój osobisty i zawodowy, szczególnie wśród osób o niższych kwalifikacjach. Warto zainwestować w kampanie informacyjne, które podkreślają korzyści płynące z uczestnictwa w szkoleniach oraz rozwijania umiejętności.
2. Ułatwienie dostępu do szkoleń: Konieczne jest stworzenie elastycznych form szkoleń, które uwzględniają ograniczenia czasowe dorosłych. Wprowadzenie szkoleń online oraz hybrydowych może zwiększyć dostępność edukacji dla osób pracujących, a także zminimalizować koszty związane z dojazdem.
3. Zwiększenie jakości szkoleń: Należy przeprowadzić systematyczną ocenę jakości oferowanych szkoleń, uwzględniając opinie uczestników. Wprowadzenie standardów jakości oraz certyfikacji dla instytucji szkoleniowych może przyczynić się do podniesienia efektywności programów edukacyjnych.
4. Integracja uczenia się w miejscu pracy: Firmy powinny wprowadzać programy on-job learning, takie jak mentoring czy rotacja stanowisk, aby wspierać rozwój pracowników w naturalnym środowisku pracy. Tego rodzaju inicjatywy mogą zwiększyć zaangażowanie pracowników w proces uczenia się oraz poprawić ich umiejętności praktyczne.
5. Zwiększenie świadomości na temat nieformalnych form uczenia się: Warto promować różnorodne metody uczenia się, takie jak samokształcenie czy uczenie się przez doświadczenie. Organizacje powinny zachęcać do dzielenia się wiedzą i doświadczeniem w grupach roboczych, co może przyczynić się do wzrostu kompetencji wśród pracowników.
6. Badania nad barierami w uczeniu się: Należy prowadzić dalsze badania dotyczące barier, które ograniczają uczestnictwo dorosłych w szkoleniach. Zrozumienie tych przeszkód pozwoli na opracowanie skutecznych strategii, które będą odpowiadały na potrzeby różnych grup społecznych i zawodowych.