Raport
Raport SGH i Forum Ekonomicznego 2024
Autor: Forum Ekonomiczne | Szkoła Główna Handlowa
Data publikacji: 10/2024
Tematyka:
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport dotyczący rozwoju gospodarczego i instytucjonalnego krajów Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) przedstawia analizy oraz rekomendacje mające na celu przekształcenie ich trajektorii rozwoju. Autorzy podkreślają konieczność odejścia od dotychczasowego modelu rozwoju, który charakteryzuje się niską zdolnością do innowacji i adaptacji do długofalowych wyzwań, w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, opartej na wiedzy i przyjaznej dla środowiska.
Wskazują na potrzebę wzmocnienia instytucji formalnych oraz opracowania długofalowej strategii rozwoju, która zwiększy spójność i komplementarność instytucji. Kluczowe działania obejmują przegląd istniejącej architektury instytucjonalnej oraz stworzenie mechanizmów egzekwowania regulacji.
Raport zwraca uwagę na niską pozycję krajów EŚW w zakresie eksportu usług opartych na wiedzy, co potwierdza hipotezę o „krótkowzroczności instytucjonalnej” modelu patchworkowego. W obliczu globalnych kryzysów, takich jak zagrożenia ekologiczne, konieczne jest szybkie i elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki. Ostatecznie, osiągnięcie tych celów ma na celu uniknięcie pułapki średniego dochodu i umożliwienie krajom EŚW przejścia z (pół)peryferyjnego statusu do centrum Unii Europejskiej.
Wnioski
Wnioski
1. Analiza porównawcza dochodów samorządowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 2015–2022 wskazuje na istotne różnice w strukturze i wysokości tych dochodów, co podkreśla potrzebę dostosowania polityki fiskalnej do specyficznych warunków regionalnych oraz lokalnych.
2. Wprowadzenie długofalowej strategii rozwoju gospodarczego, skoncentrowanej na innowacjach i specjalizacji w produkcji o wysokiej wartości dodanej, jest kluczowe dla poprawy konkurencyjności krajów EŚW na arenie międzynarodowej, co może przyczynić się do ich zrównoważonego rozwoju.
3. Istnieje potrzeba przekształcenia instytucji formalnych w krajach EŚW, aby zwiększyć ich spójność i komplementarność, co pozwoli na lepsze reagowanie na zmieniające się warunki gospodarcze oraz wyzwania związane z kryzysami ekologicznymi i społecznymi.
4. Wzrost znaczenia usług opartych na wiedzy w eksporcie krajów EŚW-11 jest niezbędny dla ich długofalowego rozwoju, jednakże obecny model patchworkowy wykazuje niską zdolność adaptacyjną, co wymaga pilnych działań w celu poprawy sytuacji.
5. Wprowadzenie mechanizmów monitorujących i egzekwujących zasady dotyczące dochodów samorządowych może przyczynić się do stabilizacji wpływów oraz ich odpowiedniego poziomu, co jest niezbędne dla wsparcia rozwoju społeczno-gospodarczego regionów.
6. Zastosowanie wielowymiarowych analiz statystycznych na poziomie lokalnym umożliwia lepsze zrozumienie zróżnicowania dochodów gminnych oraz dynamiki zmian, co jest kluczowe dla formułowania skutecznych polityk rozwoju regionalnego.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Należy przeprowadzić kompleksowy przegląd istniejącej architektury instytucjonalnej w krajach EŚW, aby zapewnić spójność i komplementarność instytucji formalnych. Wdrożenie programu przebudowy instytucji powinno na celu wzmocnienie ich efektywności oraz zdolności do reagowania na zmieniające się warunki gospodarcze.
2. W kontekście rosnących wyzwań związanych z kryzysami klimatycznymi, zaleca się intensyfikację inwestycji w zieloną gospodarkę. Krajowe strategie rozwoju powinny uwzględniać innowacyjne rozwiązania proekologiczne, które przyczynią się do zrównoważonego rozwoju oraz poprawy jakości życia obywateli.
3. W celu zwiększenia konkurencyjności międzynarodowej, konieczne jest promowanie innowacji oraz specjalizacji w produkcji o wysokim udziale wartości dodanej. Wspieranie badań i rozwoju w sektorach kluczowych dla gospodarki powinno stać się priorytetem polityki gospodarczej.
4. W obliczu globalnych perturbacji, takich jak wojna w Ukrainie i zakłócenia w łańcuchach dostaw, rekomenduje się rozwój lokalnych i regionalnych sieci dostaw. Wzmocnienie lokalnych producentów oraz dywersyfikacja źródeł zaopatrzenia mogą zwiększyć odporność gospodarek EŚW na zewnętrzne szoki.
5. Należy zainwestować w rozwój kompetencji przyszłości w zarządzaniu łańcuchami dostaw, aby dostosować się do dynamicznych zmian w globalnej gospodarce. Programy edukacyjne powinny być ukierunkowane na umiejętności związane z technologiami cyfrowymi oraz zrównoważonym rozwojem.
6. W celu poprawy sytuacji podatkowo-finansowej jednostek samorządu terytorialnego, zaleca się opracowanie i wdrożenie zróżnicowanych źródeł dochodów własnych. Stabilność wpływów finansowych jest kluczowa dla wspierania rozwoju społeczno-gospodarczego regionów oraz lokalnych społeczności.