Efekty programu gwarancji z Funduszu Gwarancji Rolnych dla sektora rolnego – raport z badania 2023.
Autor: Bank Gospodarstwa Krajowego
Data publikacji: 23/05/2024
Tematyka: Administracja publiczna | Ekonomia | Polityka | Rolnictwo
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Raport dotyczący rozwoju indywidualnych gospodarstw rolnych wskazuje na kluczowe bariery, z jakimi borykają się rolnicy. Najczęściej wymienianą przeszkodą jest niska opłacalność produkcji, na którą wskazuje 81% badanych. Inne istotne problemy to wysokie ceny nośników energii (58%) oraz zbyt wysokie ceny ziemi (54%). W porównaniu do wcześniejszych badań, niska opłacalność pozostaje dominującym problemem, a inne bariery zmieniają swoją hierarchię.
Rolnicy są świadomi konieczności zwiększenia skali produkcji oraz automatyzacji. Około 39% z nich planuje powiększenie gospodarstwa, a 34% zamierza zintensyfikować automatyzację i wdrażanie nowych technologii. Warto zauważyć, że 9% badanych rozważa przejście na rolnictwo ekologiczne, podczas gdy 25% nie planuje żadnych zmian.
Dodatkowo, rolnicy często wskazują na brak przewidywalności cen oraz trudności w spełnianiu norm unijnych jako istotne przeszkody. Obawy dotyczące inflacji i wzrostu kosztów operacyjnych są bardziej wyraźne wśród indywidualnych gospodarstw niż w firmach przetwórczych. W kontekście zmian w polskim rolnictwie, respondenci, którzy oceniają te zmiany negatywnie, wykazują wyższy poziom obaw w różnych kategoriach.
Wnioski
Wnioski
1. Niska opłacalność produkcji jako kluczowa bariera: W badaniach przeprowadzonych wśród rolników, niska opłacalność produkcji została wskazana jako najważniejsza przeszkoda w rozwoju rolnictwa, co podkreśla potrzebę wprowadzenia działań mających na celu poprawę rentowności gospodarstw rolnych. Wzrost opłacalności może przyczynić się do zwiększenia stabilności finansowej rolników oraz ich zdolności do inwestowania w rozwój.
2. Wpływ struktury gospodarstw na postrzeganie zmian: Analiza wyników wskazuje, że największe gospodarstwa rolne, przekraczające 50 ha, oceniają zmiany w rolnictwie negatywnie. To sugeruje, że większe jednostki mogą być bardziej narażone na negatywne skutki zmian rynkowych i regulacyjnych, co wymaga dostosowania strategii wsparcia do specyfiki różnych typów gospodarstw.
3. Różnorodność w postrzeganiu zmian w rolnictwie: W badaniach zauważono, że rolnicy mają zróżnicowane opinie na temat zachodzących zmian, z 49% wskazujących na ich mieszany charakter. To wskazuje na potrzebę dalszej analizy i monitorowania zmian w sektorze rolnym, aby lepiej zrozumieć ich wpływ na różne grupy producentów.
4. Znaczenie wsparcia finansowego: W kontekście trudności w uzyskaniu finansowania, rolnicy korzystający z gwarancji BGK wykazują większą zdolność do realizacji swoich planów inwestycyjnych. Wskazuje to na kluczową rolę, jaką odgrywa wsparcie finansowe w przezwyciężaniu barier rozwojowych i umożliwieniu rolnikom dostępu do niezbędnych środków.
5. Normy unijne jako przeszkoda w produkcji: Wśród dodatkowych barier, rolnicy często wskazują na trudności związane z przestrzeganiem norm unijnych. To podkreśla potrzebę uproszczenia regulacji oraz wsparcia w zakresie dostosowania się do wymogów, co może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności polskiego rolnictwa na rynku europejskim.
6. Rola specjalizacji w produkcji: Wyniki badań sugerują, że rodzaj produkcji (roślinna vs. zwierzęca) wpływa na postrzeganie zmian w rolnictwie. Gospodarstwa specjalizujące się w produkcji roślinnej oceniają zmiany jako bardziej niekorzystne, co może wskazywać na różnice w wyzwaniach i możliwościach, z jakimi borykają się różne segmenty sektora rolnego.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Zwiększenie dostępności informacji o programie gwarancji: Należy zintensyfikować działania informacyjne skierowane do rolników oraz przedsiębiorstw przetwórczych, aby zwiększyć świadomość o dostępnych możliwościach wsparcia finansowego. Organizacja szkoleń, warsztatów oraz kampanii informacyjnych może przyczynić się do lepszego zrozumienia korzyści płynących z korzystania z gwarancji BGK.
2. Dostosowanie oferty gwarancji do potrzeb różnych grup rolników: Warto rozważyć wprowadzenie zróżnicowanych produktów gwarancyjnych, które odpowiadałyby specyficznym potrzebom różnych segmentów rynku, takich jak małe gospodarstwa ekologiczne czy duże przedsiębiorstwa przetwórcze. Personalizacja oferty może zwiększyć jej atrakcyjność i efektywność.
3. Wspieranie innowacji i automatyzacji w rolnictwie: Rekomenduje się wprowadzenie dodatkowych programów wsparcia finansowego dla rolników planujących inwestycje w nowoczesne technologie oraz automatyzację produkcji. Ułatwienie dostępu do finansowania innowacyjnych rozwiązań może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności polskiego rolnictwa.
4. Monitorowanie i ocena efektywności programów wsparcia: Należy wprowadzić systematyczne badania oceniające wpływ gwarancji BGK na sytuację finansową rolników oraz efektywność wykorzystania przyznanych środków. Regularne analizy pozwolą na bieżąco dostosowywanie programów do zmieniających się potrzeb sektora.
5. Zwiększenie współpracy z instytucjami finansowymi: Warto nawiązać bliższą współpracę z bankami i innymi instytucjami finansowymi, aby wspólnie promować programy gwarancyjne. Współpraca ta może przyczynić się do lepszego dostosowania ofert kredytowych do potrzeb rolników oraz zwiększenia liczby udzielanych gwarancji.
6. Zachęcanie do aplikowania o wsparcie: Należy opracować programy motywacyjne, które zachęcałyby rolników do aplikowania o gwarancje BGK. Może to obejmować np. preferencyjne warunki kredytowe dla tych, którzy skorzystają z gwarancji, co zwiększy ich zainteresowanie i zaangażowanie w program.