Nowy ład przemysłowy 2024+. Jak rozsądnie zmodernizować polski przemysł?
Autor: Forum Energii
Data publikacji: 18/09/2024
Tematyka: Administracja publiczna | Energetyka | Gospodarka i rynek pracy | Ochrona środowiska | Polityka
Link źródłowy: kliknij tutaj
Informacja prasowa: kliknij tutaj
Skopiuj link do raportu
Streszczenie
Streszczenie
Dokument „Nowy ład przemysłowy 2024+” analizuje wyzwania i możliwości związane z dekarbonizacją polskiego przemysłu w kontekście globalnych trendów energetycznych. Podkreśla, że transformacja energetyczna jest nieunikniona i Polska, mimo trudności, musi dostosować się do zmieniającego się otoczenia. Wskazuje na znaczenie innowacyjnych usług i produktów, które mogą przyczynić się do redukcji emisji oraz stworzenia nowych miejsc pracy.
Polski przemysł, który generuje ponad 20% PKB i zatrudnia ponad 3 miliony osób, stoi przed rosnącą konkurencją globalną oraz kryzysem energetycznym. W dokumencie zauważono, że wiele krajów już rozpoczęło proces transformacji, co stawia Polskę w trudnej sytuacji, jeśli nie podejmie działań w tym kierunku.
Wskazano na potrzebę jasnych celów dekarbonizacyjnych oraz odpowiedniego wsparcia legislacyjnego i finansowego, aby przyciągnąć inwestycje w czyste technologie. Dokument podkreśla również rolę państwa w koordynacji działań oraz w zapewnieniu, że transformacja będzie zrównoważona i korzystna dla gospodarki. Wnioski sugerują, że skuteczna dekarbonizacja wymaga współpracy między sektorem publicznym a prywatnym oraz zaangażowania w innowacje technologiczne.
Wnioski
Wnioski
1. Wzrost znaczenia Polski w europejskich łańcuchach wartości: Polska odgrywa coraz istotniejszą rolę w europejskim przemyśle, z 5,1% unijnej produkcji w 2022 roku, co oznacza wzrost o około 27% od 2010 roku. Mimo to, krajowe firmy wciąż koncentrują się na dostarczaniu relatywnie nisko wycenianych dóbr, co wskazuje na potrzebę podnoszenia wartości dodanej w produkcji.
2. Zagrożenia związane z koncentracją eksportu: Wysoka koncentracja polskiego eksportu na rynkach unijnych (68-78% w latach 1999-2023) stwarza ryzyko uzależnienia od koniunktury jednego regionu. W związku z tym, konieczne jest dywersyfikowanie rynków zbytu, aby zminimalizować wpływ ewentualnych kryzysów gospodarczych w Unii Europejskiej.
3. Potrzeba strategicznego wsparcia dla innowacyjnych technologii: W raporcie podkreślono znaczenie identyfikacji i wsparcia rokujących technologii, które mogą stać się kluczowe dla przyszłości polskiego przemysłu. Wybór strategicznych obszarów inwestycji powinien być oparty na analizie dotychczasowych sukcesów i porażek, co pozwoli na efektywniejsze alokowanie ograniczonych zasobów publicznych.
4. Dekarbonizacja jako kluczowy element transformacji: Proces dekarbonizacji przemysłu jest niezbędny dla zrównoważonego rozwoju Polski. Wprowadzenie niskoemisyjnych technologii produkcji oraz inwestycje w odnawialne źródła energii mogą przyczynić się do łagodniejszej transformacji modelu rozwojowego, jednak wymaga to determinacji politycznej i skutecznej komunikacji celów dekarbonizacyjnych.
5. Rola państwa w kształtowaniu polityki przemysłowej: Efektywność działań rządu w zakresie dekarbonizacji i wsparcia przemysłu jest kluczowa. Obecnie obserwuje się pasywną rolę w negocjacjach na poziomie europejskim oraz niewystarczające wsparcie finansowe dla polskiego przemysłu. Wzmocnienie roli państwa w tworzeniu spójnej i adekwatnej legislacji jest niezbędne dla osiągnięcia celów transformacyjnych.
6. Zrównoważony rozwój jako priorytet: W kontekście zmieniających się warunków rynkowych i rosnących wymagań dotyczących zrównoważonego rozwoju, polski przemysł musi dostosować swoje strategie do nowych realiów. Kluczowe będzie wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, które nie tylko zwiększą konkurencyjność, ale także przyczynią się do ochrony środowiska i społecznej odpowiedzialności biznesu.
Główne rekomendacje
Główne rekomendacje
1. Opracowanie i wdrożenie kompleksowej strategii przemysłowej: Polska powinna sformułować i wdrożyć długofalową strategię przemysłową, która będzie zgodna z celami klimatycznymi i środowiskowymi. Strategia ta powinna identyfikować kluczowe technologie oraz obszary, w które warto inwestować, a także określać priorytety alokacji ograniczonych zasobów publicznych i mobilizować inwestycje prywatne.
2. Zwiększenie wsparcia dla innowacji i badań w czystych technologiach: Należy zainwestować w badania i rozwój technologii związanych z dekarbonizacją, w tym w zielone zamówienia publiczne oraz konkursy na innowacyjne rozwiązania. Wspieranie innowacji pomoże w tworzeniu nowych produktów i usług, które będą odpowiadały na rosnące potrzeby rynku.
3. Usprawnienie komunikacji celów dekarbonizacyjnych: Rząd powinien poprawić komunikację celów dekarbonizacyjnych, aby zapewnić jasność i zrozumienie wśród wszystkich interesariuszy. Skuteczna komunikacja powinna obejmować regularne konsultacje z sektorem przemysłowym oraz informowanie o postępach w realizacji strategii.
4. Zwiększenie dostępności finansowania dla sektora czystych technologii: Należy stworzyć mechanizmy finansowe, które ułatwią dostęp do kapitału dla firm inwestujących w czyste technologie. Może to obejmować preferencyjne kredyty, dotacje oraz inne formy wsparcia, które zminimalizują ryzyko inwestycyjne i zachęcą do podejmowania działań w obszarze dekarbonizacji.
5. Edukacja i rozwój kompetencji w sektorze przemysłowym: W celu wsparcia transformacji przemysłu, konieczne jest zainwestowanie w edukację i rozwój kompetencji pracowników. Programy szkoleniowe powinny koncentrować się na umiejętnościach związanych z nowymi technologiami oraz zrównoważonym rozwojem, co pozwoli na lepsze dostosowanie się do zmieniających się wymagań rynku.
6. Znoszenie barier dla skalowania produkcji: Rząd powinien zidentyfikować i zlikwidować bariery, które utrudniają rozwój i skalowanie produkcji w sektorze czystych technologii. Należy skupić się na poprawie dostępu do wykwalifikowanej siły roboczej, taniego kapitału oraz wiedzy, co przyczyni się do wzrostu konkurencyjności polskiego przemysłu na rynku europejskim i globalnym.